Chủ Nhật, 5 tháng 11, 2017

NGƯỜI LẠ TRONG NHÀ - Leila Slimani: Điều bạn không muốn nghĩ về, nó vẫn tồn tại.



Trong cuốn sách này, ngay từ trang đầu tiên, bạn đã được "đặt vào tay" xác của một đứa bé trai đã chết và cơ thể đang hấp hối của chị gái nó - tất cả tội ác này gây ra bởi người vú em đã cố tự sát nhưng bất thành.

Cái chết của những đứa trẻ, ngay trong mở đầu của một cuốn sách. Bạn sẽ nghĩ gì? Hẳn nhiên rồi, tại sao. Tại sao lại bắt tụi trẻ con chết, hay nói đúng hơn, tại sao lại giết chúng.

Và từ đây, câu chuyện của Người lạ trong nhà vặn ngược chiếc đồng hồ thời gian, trở lại những năm tháng cuối cùng trong cuộc đời của hai đứa trẻ yểu mệnh, lục tìm cả trong cuộc đời cha mẹ chúng, mổ xẻ mọi thứ trong cuộc đời chị vú em với "tâm hồn thối rữa", trong nỗ lực tìm mọi cách để trả lời cho câu hỏi "Tại sao?" đầy nhức nhối.

Về mặt tổng thể, trong cuốn sách này, bạn sẽ thấy những cuộc đời thật bình lặng, tìm cách nương tựa vào nhau, trợ giúp nhau để mọi thứ ở vào trạng thái cân bằng của nó. Cuộc sống cứ thế bình lặng và yên ả trôi đi trong trật tự, và đôi khi là hạnh phúc, cứ như thể vụ giết người - kết thúc của toàn bộ chuỗi hồi tưởng ấy, chỉ là một đoạn bản tin trên màn hình chiếc TV quên tắt, hoặc một chương truyện mà chính bản thân tác giả đãng trí thêm vào. Đọc tới giữa cuốn sách, bạn sẽ muốn coi vấn đề chưa được giải quyết ấy như thứ gì chưa từng tồn tại.

Các nhân vật trong cuốn sách, dù có những thói tật gây phiền hà, có chút đỏng đảnh đáng ghét thoáng qua, nhưng bản thân họ vẫn tồn tại như những con người với một cuộc đời lương thiện, làm những công việc lương thiện, cư xử với nhau một cách nhã nhặn và tử tế... Cặp vợ chồng nhân vật chính là những người lương thiện, hẳn nhiên. Lũ trẻ? Chúng chẳng thể là gì khác ngoài lương thiện, chị giúp việc thiên thần cũng mang bộ mặt của một người lương thiện.

Nhưng những thừa số lương thiện cộng lại với nhau thành một tổng thể của tội ác. Thật bệnh hoạn đúng không? Nhưng đó chính là câu chuyện mà chúng ta đang theo dõi. Bởi dường như sự lương thiện giữa các nhân vật ấy, tuy giống một cái cây rợp tán, nhưng bất kể lúc nào cũng có thể gục chết bởi một sự gián đoạn bên trong mình. Đó có thể là bất cứ thứ gì, một lời nói gây phật ý, một phát hiện không mong muốn, một lời gợi ý giúp đỡ bị cố tình hiểu thành sự xuất hiện phiền nhiễu... Và hơn tất cả, là sự quay lưng lại với những vấn đề của chính bản thân mình.



Ai mà chẳng muốn có một khởi đầu mới, hay một góc yên ổn cho riêng mình chứ. Nhưng ta chẳng thể nào có được cái góc ấy bằng cách đòi hỏi nó một cách vô lí từ những người xung quanh, thậm chí ảo tưởng về nó, mà cố tình vờ như không biết những vấn đề ngổn ngang đang ngáng trở cuộc đời mình. Bạn biết đấy, sống một cuộc đời như thế giống như thể bạn đang muốn dùng niềm tin xây lên cả một tòa lâu đài vậy.

Sự cố tình trì hoãn ấy chính là cái bẫy mà mọi nhân vật trong cuốn sách này sa chân vào. Với một vài trong số họ, sự trì hoãn nhằm phục vụ một tiện nghi chưa thể dứt bỏ, nhưng với một kẻ khác, sự cố tình trì hoãn ấy lại là cái phao cứu sinh để bám vào, để thấy cuộc đời vẫn là một chuỗi vận hành trơn tru, để mỗi khi khó khăn xảy ra, con người ấy lập tức chạy đi kiếm tìm một "khởi đầu mới". Rồi khi khởi đầu mới ấy không diễn ra như mong đợi, thì cơn giận giữ, lại ngay lập tức trút xuống đầu những con người giơ tay ra giúp mình đang đứng xung quanh.

Đôi khi mình đã nghĩ, mình sẽ ghê tởm hoặc sợ hãi hành động giết người của chị vú em; nhưng rồi mình nhận ra mình còn cảm thấy kinh khủng hơn thế, một cảm giác ghét bỏ rõ nét người vú em ấy, vì cách mà chị ta đã sống cuộc đời mình. Một cuộc đời chẳng có gì nhiều nhặn hơn sự trì hoãn, và đổ lỗi.

Nếu bạn mong chờ một cuốn sách trinh thám, thì, ờ, bạn chọn nhầm rồi. Nhưng nếu bạn muốn tìm một cuốn sách sẽ truyền cho bạn "cảm hứng" để nhấc mông đi giải quyết cho rốt ráo, hoặc ít nhất là nghiêm túc cân nhắc lại những vấn đề của cuộc đời mình, thì sách đây, xin mời bạn.

Nghĩ lại, thì mình có duyên với mất cuốn thắng giải Goncourt ghê.


Hơi buồn cười một tí, là khi đọc cuốn truyện mang màu sắc tâm lí tội phạm này, mình lại cảm thấy như đang đọc Chicken Soup For the Soul :))) Tất nhiên là một phiên bản "súp gà" chất lượng 5 sao mà màu sắc mùi vị của nó khiến bạn thấy nó "ngon", chứ không phải đủ thứ quảng cáo màu mè trang trí xung quanh.

Ngẫm lại thì có lẽ tại trên bìa có hình bộ xương gà nên tự nhiên liên tưởng tới súp gà :)))) Đạo cụ trong hình là dẻ xương sườn, đôi chân giò và vài bộ phận khác mượn từ mô hình chị lợn Ê-li-da-bét của mình :))))

Hết 5 phút trữ tình ngoài lề.

Thứ Bảy, 7 tháng 10, 2017

Loving Vincent (2015): MƯỢN ĐÔI MẮT CỦA VINCENT, ĐỂ NHÌN VÀO THẾ GIỚI CỦA VINCENT




Trước khi nói gì về phim, thì mình muốn nhắc đến một tập phim trong series Doctor Who - mà mình tin rằng nó đã, đang, và sẽ mãi mãi là phim hay nhất làm về Van Gogh - "Vincent and the Doctor". Mình gợi ý các bạn nên xem nó, riêng tập phim này, hoặc cả Doctor Who. Sẽ rất vui nếu các bạn xem nó vì the Doctor, còn nếu không, hãy xem nó vì Vincent. Một phiên bản khác, tất nhiên là giả tưởng, với tràn trề hi vọng sống, và niềm tin dù có muộn màng vào những giá trị mà bản thân mình sẽ để lại cho cuộc đời này.

Mình đã khóc khi xem "Vincent and the Doctor", khóc thật sự luôn í, vì những cảm xúc chất chồng của Vincent ấy đã đổ ập vào mình như lũ bão, có đau đớn, cô đơn, hoài nghi, nhưng quan trọng nhất, là khao khát nhìn thấy những giá trị của bản thân mình được chấp nhận. Và khát khao ấy là thứ ánh sáng đẹp đẽ và rực rỡ nhất, như những ngôi sao trong bức tranh Starry Starry Night - "ngọn hải đăng" người ta luôn dõi mắt tìm kiếm khi cái tên Vincent Van Gogh được cất lên.

Quay lại với bộ phim, như tất cả mọi người đều biết, Loving Vincent là phim hoạt họa, được tạo nên từ hơn 65.000 bức tranh sơn dầu được vẽ tay bởi hàng nghìn họa sĩ. Bố cục, màu sắc và chủ đề của các cảnh phim đều được lấy cảm hứng từ những bức tranh Van Gogh đã sáng tác trong những năm tháng cuối đời ở vùng thôn quê miền Bắc nước Pháp. Một bộ phim duy nhất, một trải nghiệm sống động lần đầu tiên trên màn ảnh.

Nội dung phim, như các bạn đã biết, kể về cuộc hành trình của một anh thanh niên, với sứ mệnh trao lại bức thư cuối cùng được gửi cho Van Gogh - người đã chết không lâu trước đó. Nhiệm vụ này đẩy người thanh niên đến chỗ từng chút từng chút một lật mở bức màn bí ẩn về những ngày cuối đời cũng như cái chết đầy bí ẩn của người họa sĩ thiên tài.

Thể loại phim tiểu sử, lại bị hạn chế trong cách thể hiện (tranh vẽ tay, với những nét cọ lớn đầy màu sắc và không tập trung quá nhiều vào mô tả chi tiết...) khán giả dường như có thể dễ dàng nắm bắt nhịp điệu của câu chuyện, cũng như cách thức mà bộ phim sẽ diễn ra, hay khép lại. Mọi thứ đều bình lặng. Như cái cách người ta hay thở dài và nói với nhau "người chết thì cũng đã chết rồi..."

Nhưng điều mình không hề chuẩn bị trước, là Loving Vincent diễn ra theo một lối tiết tấu quá bình lặng, bình lặng mở ra, và bình lặng khép lại, như thể những vòng nước tan ra trên mặt hồ ngày lặng gió. Vì hòn sỏi mang tên Van Gogh đã bị nước cuốn trôi đi mất rồi.

Sự chậm rãi và biếng lười ấy đôi lúc làm dấy lên hoài nghi, liệu có phải Loving Vincent là kiểu phim mà, vì dồn quá nhiều sự quan tâm vào phần hình ảnh và cách thể hiện, mà người ta đã quên mất những nội dung bên trong? Không, hoàn toàn không phải. Khi sự háo hức và tò mò dành cho thể nghiệm mới dần mất đi, cũng chính là lúc người xem bắt đầu cảm thấy trong lòng mình đã tràn ngập nỗi buồn.

Giống như màu xanh của nền trời thấm vào màu xanh của trang phục Van Gogh mặc, thấm vào màu xanh chiếc váy của cô gái chủ quán trọ, của nhà thờ hay của màn đêm... Một nỗi buồn đau u uất khiến người xem kẹt giữa trạng thái của sự hưng phấn khi chiêm ngưỡng một tác phẩm nghệ thuật, và sự tiếc thương cho số phận của con người đã tạo nên những kiệt tác ấy.

Người đàn ông ấy đã chết đi, mà vẫn ngỡ tài năng vô giá của mình là một gánh nặng. Đấy chẳng phải là một nỗi bất hạnh quá lớn hay sao, khi người ta sống hết cả cuộc đời mình, mà vẫn chẳng thể nhìn thấu được giá trị của cuộc đời ấy. Nỗi buồn của Vincent, nỗi bất hạnh của ông, và cả nỗi cô độc của ông nữa... mọi thứ đều xoay quanh mặc cảm mình là một kẻ dị biệt nhìn thấy thế giới theo một cách đớn đau và mĩ lệ mà không một ai có thể nhìn thấy. Vincent nhìn thấy, và ghi lại phiên bản thế giới qua đôi mắt mình. Và hẳn ông chưa bao giờ nguôi đi khao khát được cả thế giới cùng mình chia sẻ những phiên bản độc nhất ấy.

Mọi thứ cứ chậm rãi diễn ra, chậm rãi được tái hiện lại - một cách buồn cười, vì giá như người ta luôn có đủ thời gian dành cho Vincent khi ông còn sống nhiều như thời gian người ta dành ra để kể lại những gì về ông khi ông đã chết đi. Và cũng theo nhịp đều đặn ấy, nỗi buồn cứ thấm sâu, thấm sâu thêm vào người xem, khiến họ không thể nào dứt ra được. Cứ như thể trong Loving Vincent, thế giới ấy không chỉ là góc nhìn, là màu sắc, là trường phái thể hiện, là sự lưu chuyển không ngừng của không gian và thời gian, là ngày sang đêm, là cách những hạt mưa rơi xuống, mây bay trên trời, những con quạ hay cánh đồng lúa mì vàng óng... thế giới ấy còn là chính những cảm xúc trong trái tim người họa sĩ, truyền tải tới trái tim của những người đang mượn đôi mắt ông để nhìn chính cuộc đời ông.

Điểm duy nhất cá nhân người viết không mấy hài lòng, như đã nói trên đầu bài viết, chính là những dư âm còn đọng lại trong lòng sau bộ phim. Tất nhiên đây là góc nhìn mang tính chủ quan của người làm phim - ta không thể can thiệp. Nhưng đúng là khi bộ phim khép lại, ta chỉ cảm nhận được rằng, Van Gogh là một kẻ cô đơn, một kẻ cô đơn đến cùng tận, cô đơn tới độ tìm cách chối bỏ chính bản thân mình. Hội họa trong bộ phim, không phải cách để Van Gogh trải nghiệm thế giới, nó giống nhiều hơn với một ám ảnh mà ông không thể rũ bỏ.

Qua những mảnh kí ức vụn được xâu chuỗi bởi những người xung quanh Vincent, ám ảnh nghệ thuật hủy hoại Van Gogh cũng nhiều như nỗi cô đơn của chính ông hủy hoại ông vậy. Tất cả những xúc cảm ấy phủ lên mọi thứ đẹp đẽ và diệu kì một lớp màu bức bách. Đôi lúc người viết đã nghĩ, xen giữa các cảnh phim, trời ơi, Van Gogh xứng đáng với một điều gì đó tuyệt vời hơn chứ.

Ví dụ như sự xuất hiện của một gã đàn ông điên khùng khua tua vít siêu thanh cùng một cô gái tóc hung đỏ, những người, dù chỉ trong khoảnh khắc, đã dành tặng cho Vincent cô đơn một món quà để người họa sĩ ấy cảm thấy mình đã đánh đổi cả cuộc đời cho một giá trị xứng đáng chẳng hạn.

Thứ Hai, 25 tháng 9, 2017

Ngbthg (2017) - Ngọt: VẪN NGỌT - NHƯNG KHÔNG CHỈ CÒN ĐEN TRÁNG

Sau bao ngày nhớ đêm mong thì album thứ hai của Ngọt với tên gọi "Ngbthg" (người chứ không phải ngày, càng không phải Ngọt) đã ra mắt xD Nhớ ngày nào, lúc album đầu tiên ra nhờ kêu gọi vốn cộng đồng, mình đã nghĩ chắc mấy cậu này chỉ ra được một album kỉ niệm rồi đâu lại vào đấy thôi.

Nhưng không, chị gái già đã nhầm to =))) Tụi nhỏ vẫn cố gắng từng ngày, và thành quả chính là album thứ hai này, với một gương mặt âm nhạc "vẫn Ngọt, nhưng không còn đen trắng" =)).

Các album của Ngọt

Giải thích cho cái câu không đầu không cuối trên, tại sao lại không còn đen trắng? Nhãn tiền chính là vỏ vật chất của album, xin xem ảnh minh họa :)))) Còn nói về khía cạnh xa xăm hoa mĩ hơn, thì chính là phần phối khí của album này đã mang lại cho những hit quen của Ngọt những màu sắc âm thanh rộn ràng hơn.

Về tracklist, thì album lần này ít hơn so với lần trước hai bài, và bài mới duy nhất là "Kè thù". "Em dạo này" và "Mèo hoang" vốn thường được Thắng trình diễn trong những buổi solo của cậu ấy cũng được phối lại để được trình diễn bởi cả Ngọt. Nhưng album với danh sách những bài hát không còn mới ấy lại hoàn toàn mới mẻ - vì mỗi bài trong số chúng đều được phối lại, theo một cách mà người mù nhạc lí như mình chỉ có thể mô tả bằng cụm từ "rực rỡ sắc màu".

Từ chỗ một album với guitar - bas - trống và... mồm của "Ngọt", "Ngbthg" được phối khí cầu kì hơn, với sự tham gia của nhiều loại nhạc cụ, với những âm thanh đa dạng, mềm mại và gây kích thích thính giác hơn - đây chính là lí do bạn phải mua "Ngbthg", vì bạn sẽ chẳng bao giờ được nghe những âm thanh ấy trình diễn live trên sân khấu đâu :)) Nói đơn giản thì Hùng nó chỉ có hai tay thôi nên không thể vừa chơi guitar vừa gảy mandolin; hay mồm Thắng bận hát rồi nên nó sẽ không thổi melodica cho bạn nghe đâu (viết đến đây thì cũng vừa tra nát Google để nhìn mặt mũi chỗ nhạc cụ đấy) :))))

Bao bì của album tiếp tục là một sự thử thách sự khéo léo của Kẹo :))

Một cái hay nữa, là "Ngbthg" cũng chứng minh tài năng và sự ngầu lòi của Hùng. Nhớ hồi trước có đận fan vào comment với Tuấn là họ ghét Hùng, Tuấn bảo Hùng là người Tuấn ngưỡng mộ và là lựa chọn hoàn hảo. Giờ nghe album của Hùng làm rồi trật tự bớt đi nhé mấy bạn hater :)))

Mình không hiểu biết nhiều lắm về hòa âm phối khí, nhưng nói một cách hoàn toàn cảm tính, thì có Hùng, mình cảm thấy âm nhạc của Ngọt có tính toán hơn - kiểu tính toán mang nghĩa tốt ấy. Tin rằng với mô hình bốn người: ca sĩ chính kiêm sáng tác, guitar chính kiêm sản xuất, bass kiêm bầu sô và trống kiêm visual, Ngọt sẽ tiến sâu và tiến xa hơn nữa.

"Ớ Thắng! Tại sao ông lại kí lên đầu tôi?" - Nam Anh thất thanh :)))

Tất nhiên là mình vẫn yêu da diết hình ảnh Ngọt trong những không gian nhỏ - để mình có cơ hội được Nam Anh đi lướt qua người (kiểu kiểu thế =)))) hay không phải ù cả tai vì tiếng các bạn xung quanh gào thét át luôn tiếng ban nhạc... Nhưng với tư cách cũng là một người sáng tác (truyện), mình hiểu hoài bão của Thắng muốn đưa Ngọt đến với các sân khấu lớn, và mình thực tâm ủng hộ hoài bão ấy. Bằng việc mua cả bản cứng và bản digital của cả hai album :v

Một sự thật có lẽ chả ai thèm quan tâm, nên mình sẽ vứt nó ở cuối bài =))) Đấy là Ngọt chính là nhóm nhạc/nghệ sĩ đầu tiên đủ sức lôi mình ra khỏi nhà đi nghe ca nhạc đến nửa đêm - một việc hết sức không giống mình :))))

Yêu Ngọt.

Và cảm ơn Nam Anh vì đã khen tranh mình vẽ đẹp :)))
__________________________________________________

Lưu ý 1: Mình không phải là người phê bình âm nhạc hay có tí hiểu biết gì về nhạc lí. Mình chỉ là người nghe nhạc thôi.

Lưu ý 2: Bạn có thể mua album Ngbthg của Ngọt ở link này:

Thứ Năm, 31 tháng 8, 2017

[Trà sữa cho tâm hồn - Số 132] Ánh mặt trời sau vòm cây bạch quả




Hàng cây bạch quả trong thành phố
Hạnh là người đã phát hiện ra những cây bạch quả ấy, qua tấm kính xước mờ của chiếc xe bus cọc cạch đang chạy bù giờ cho kịp về bến. Những cái cây ở đó, được đỡ bằng hệ thống khung gỗ, trên đoạn vỉa hè vừa được lát lại. Khẳng khiu và non nớt, nhưng chúng là những cây bạch quả ôn đới giữa mùa Hè nhễ nhại của một thành phố nhiệt đới.
“Hạnh thích những cây bạch quả à?” – Tôi hỏi, mồ hôi nhễ nhại, cùng cậu đi bộ ngược con phố trong cái nắng hè gắt gỏng, hướng về phía những cây bạch quả vừa thoáng nhìn thấy trên xe.
“Cũng không hẳn.” – Cậu khẽ nói giữa những nhịp thở gấp. “Tớ nhớ cảm giác khi đứng dưới vòm lá những cái cây ấy. Nhẹ nhõm, và hạnh phúc. Ấy nhìn bầu trời xanh ngắt qua vòm lá bạch quả vàng rực, chạm tay vào những chiếc lá rơi mà như đang trôi giữa không trung. Và cả…” – Hạnh trầm ngâm, rồi vụng về đưa tay quệt ngang những hạt nước vừa kịp trào ra nơi khoé mắt. Cậu bạn của tôi đang khóc. Tôi lôi được chiếc khăn mùi xoa nhăn nhúm khỏi chiếc ba lô đeo ngược trước ngực. Hạnh nhận chiếc khăn, tránh không nhìn thẳng vào tôi bằng đôi mắt hoe đỏ. Chúng tôi không nói với nhau thêm bất cứ điều gì cho tới khi đã ngồi yên vị trên chuyến xe bus tiếp theo.
Những ngày sau đó, Hạnh tuyệt nhiên không đề cập đến câu chuyện về những giọt nước mắt bên cây bạch quả. Còn tôi, sự thờ ơ cố hữu trước những bí mật của người khác khiến đứa con gái 15 tuổi nhanh chóng quên đi sự kiện bất thường ấy. Thế giới của chúng tôi vẫn là một khoảng giới hạn bắt đầu từ nhà, kết thúc ở trường học và ngược lại. Những cây bạch quả nằm trong vòng tròn an toàn ấy. Im lặng và chậm chạp, lớn lên.
“Hôm nay tụi mình được nghỉ! Cô giáo đưa mèo đi đẻ!” – Thằng bạn cùng lớp nhí nhố gần hư hét vào mặt tôi khi hai đứa suýt lao vào nhau ở đoạn ngoặt của cái cầu thang chật hẹp. Tôi vung tay toan đánh nó, nhưng thằng bạn đã né được, chạy sầm sập xuống cầu thang, cười nhăn nhở. Chỉ còn lại tôi chơ vơ, phân vân không biết mình nên quay về hay lên lớp ngồi chờ hai tiếng đồng hồ tới ca học tiếp theo. Rồi tôi nhận ra Hạnh đang đứng nhìn mình, từ bậc thang cao nhất.
Tôi ngước nhìn Hạnh. Cậu khẽ nghiêng người, giả bộ như đang quay vào lớp. Tôi hiểu ý nghĩa đằng sau cử chỉ ấy. Hạnh muốn tránh mặt tôi. Cậu ấy đã như vậy suốt nhiều ngày, bắt đầu từ buổi chiều bên cây bạch quả. Là cậu bạn đang sợ hãi tôi sẽ thương hại cậu, hay cậu vẫn chưa nghĩ ra xong xuôi lí do biện minh cho những hạt nước mắt? Nhưng tôi đâu có quan tâm đến những điều ấy. Tệ thật. Ngay cả tôi cũng không tìm được cách nói cho Hạnh hiểu những suy nghĩ ngổn ngang trong đầu mình.
“Đi xem phim không?” – Tôi hỏi, cảm thấy lời đề nghị của mình giống như lớp bọt và phòng trong chậu quần áo. Nhẹ tênh, vô nghĩa, chẳng mấy sẽ tan biến.
Nhưng Hạnh đã đáp lại tôi bằng tên một bộ phim vừa được công chiếu.
Chú bé đội mũ len đỏ
“Ô, cây bạch quả này!” – Tôi kéo tay Hạnh, trỏ vào tấm panel quảng cáo của một phòng triển lãm mới mở trên mặt tiền con phố lớn. Rạp chiếu phim ở ngay trước mặt, còn cách chúng tôi chỉ vài số nhà.
“Cậu muốn vào xem không?” – Tôi ướm hỏi. Hạnh ngần ngừ. Chỉ chờ có vậy, tôi kéo tuột Hạnh vào bên trong nhà triển lãm. Hai đứa đi qua một đoạn hành lang tối om, để rồi khoảnh khắc sau đó ngỡ ngàng tưởng như mình vừa bước qua cánh cửa thần kì để đến một chiều không gian khác.
Toàn bộ tường và sàn phòng triển lãm đã được sơn phủ một lớp màu da trời sáng. Giống như bầu trời một ngày mùa Thu hanh hao nắng. Màu vàng ấy khiến sắc vàng của những chiếc lá bạch quả lại càng bật lên rực rỡ. Không những say mê những chiếc lá bạch quả, vị chủ nhân buổi triển lãm này còn sở hữu những dây thần kinh thị giác thật đáng nể - tôi thầm nghĩ, mắt nheo lại vì chói gắt.
Phía bên kia căn phòng, Hạnh đang đứng nhìn chăm chú một bức tranh khổ lớn, choán hết nửa chiều rộng bức tường. Cậu bé con trong bức tranh đang ngước nhìn bằng đôi mắt to, hàng mi rậm và tròng mắt màu nâu sáng ánh hạnh phúc rực rỡ như mặt trời. Chú bé ấy đội một chiếc mũ len màu đỏ - kiểu mũ phi công với hai miếng đan che tai và những quả gù treo lủng lẳng, miệng cười toe toét. Đôi chiếc lá bạch quả còn mắc lại trên những nếp gấp của chiếc mũ, trên vai và rơi xung quanh chú như những vệt bokeh lấp lánh.
“Dễ thương cậu nhỉ?” – Tôi đến đứng bên cạnh cậu.
Hạnh giật mình quay sang nhìn tôi. Đôi mắt cậu đỏ hoe, ầng ậng nước. Cậu quay lưng vội vã bước về phía đoạn hành lang tối dẫn ra khỏi phòng triển lãm. Mất vài giây để tôi giật mình đuổi theo cậu. Trước khi bước qua tấm màn nhung màu đen, ánh mắt tôi dừng lại ở nhóm các bức tranh sơn dầu khổ 12x12 treo ngăn nắp thành bốn hàng và bốn cột trên bức tường phía đối diện. Tất cả đều hoạ lại chân dung một cậu bé, bị chia thành hai nửa theo đường chéo. Một nửa đen – trắng và nửa còn lại ngập trong sắc vàng. Cậu bé quay lưng về phía người xem ở bức tranh đầu tiên, và nhìn thẳng vào người xem ở bức cuối cùng. Không chỉ là chuyển động của cơ thể, 12 bức tranh còn ghi lại sự trưởng thành của cậu bé ấy. Khuôn mặt cậu bé ở bức tranh cuối cùng đang nhìn thẳng vào tôi, từa tựa cái nhìn của cậu bạn thân thiết.
Hạnh đã bỏ lại tôi ở đó và ra về trước. Chỉ kịp lấy cuốn catalogue triển lãm phát miễn phí trên bàn, hỏi người lễ tân cậu bạn đã đi theo hướng nào, tôi nhắm mắt đuổi theo Hạnh trên phố.
Tình bạn mới kịp hàn gắn giữa chúng tôi giống như một mối dây nối ẩu. Mới đấy còn khăng khít mà giờ lại trở nên lạnh nhạt. Cậu bạn tiếp tục chơi trò giữ khoảng cách khó chịu. Hạnh không tìm cách tránh mặt tôi như lúc trước, cậu vẫn chào hỏi, vẫn nói chuyện với tôi, vẫn đi với tôi… Nhưng sâu trong ánh mắt cậu, trong cách cậu lơ đãng đáp lại những câu hỏi của tôi, tôi cảm nhận rõ cậu đang cố giữ tôi tránh xa một điều gì đó. Đó là thế giới của riêng cậu, bí mật của riêng cậu. Tôi tôn trọng sự sở hữu riêng tư ấy. Nhưng tôi không thể buộc mình thờ ơ nhìn bí mật ấy làm Hạnh buồn khổ thêm được nữa.
Nói thì dễ, làm thì khó. Tôi nhanh chóng nhận ra mình không thể nào cứ đến trước mặt Hạnh, đập bàn và hỏi cậu đang găp phải chuyện gì. Trong cơn buồn khổ, tôi hoang mang tự hỏi, có phải tôi và cậu thực ra không thân thiết như tôi vẫn tưởng – ít nhất là về phía tôi, tôi không hề coi trọng cậu bạn lúc nào cũng điềm đạm ấy? Bởi nếu tôi trân trọng cậu, và cậu cảm nhận được từ tôi sự trân trọng ấy, thì Hạnh đâu phải giữ những bí mật của cậu cho riêng mình.
Cuộc gặp gỡ
Cuốn catalogue in trên giấy couche đã thành một ống giấy tròn xoe và âm ẩm mồ hôi trên tay tôi. Tim tôi đập dồn dập, dạ dày quặn thắt lại vì căng thẳng và lo lắng. Một năm trước thôi, lúc nhận kết quả thi tốt nghiệp cấp hai, tôi cũng chẳng hồi hộp đến mức này. Ở đầu bên kia của căn phòng, chỉ cách tôi vài bước chân, là Eun Haeng – tác giả của buổi triển lãm bạch quả hôm trước.
Người phụ nữ trạc ngoài ba mươi ấy bỗng khiến tôi sợ hãi. Tôi chỉ là một con nhóc vô danh, một chấm nhỏ xíu vô giá trị giữa khán phòng đầy chặt những nhà báo, nhiếp ảnh gia, hoạ sĩ, nhà điêu khắc, sinh viên mĩ thuật… đến chúc mừng và đưa tin về buổi workshop của người nữ họa sĩ Hàn Quốc gốc Việt nổi tiếng. Vậy mà con nhóc ấy – cũng chính là tôi, trong vài phút tới, sẽ tiến đến, tự xưng là phóng viên, và hỏi người phụ nữ ấy về chú bé đội mũ len đỏ trong bức ảnh cô đã chụp. “Mình hết hi vọng đến mức này rồi sao?” – Không ngày nào tôi không tự cười vào mặt mình vì kế hoạch này. Câu hỏi vô vọng, cuộc gặp gỡ vô vọng, tất cả chỉ vì hi vọng thấu hiểu được nỗi buồn của Hạnh.
Hít một hơi dài, tôi luống cuống bước về phía người phụ nữ. Cô Eun Haeng chỉ còn cách tôi một cây cột. Tim tôi đập mạnh hơn nữa, như thể nó sắp bung ra khỏi lồng ngực. Khoảng cách giữa chúng tôi chỉ còn là vài bước chân ngắn ngủi. Tôi mở miệng, toan cất tiếng gọi. Trong khoảnh khắc ấy, đôi mắt tôi bắt được một hình ảnh quen thuộc. Kế hoạch thay đổi. Tôi vội vã quay lưng, vừa đi vừa chạy.
Phía ngoài cùng đầu bên kia hàng ghế khách mời, Hạnh và bố cậu vừa đứng dậy. Trên tay Hạnh là một bó hoa hồng màu tro tím. Từ vị trí ngồi ở nơi xa nhất trong khán phòng của mình, và tật xấu lúc nào cũng đến muộn, tôi đã không nhận ra sự hiện diện của Hạnh. Nấp sau cây cột lớn, tôi cố lấy lại nhịp thở. Mất một lúc, tôi mới thò đầu khỏi cây cột, vừa kịp nhìn thấy cảnh cô Eun Haeng đang ôm chầm lấy cậu bạn tôi. Mái tóc dài của cô phủ kín cơ thể cậu. Hai cánh tay Hạnh chới với giữa không trung, rồi sau cùng, nó cùng khum lại, ôm lấy cơ thể côn Eun Haeng. Rồi cả bố của Hạnh cũng ôm lấy người phụ nữ. Ba người họ siết chặt lấy nhau.
Có khi nào đó là câu trả lời cho nỗi buồn của Hạnh? Mười năm trước, cậu và bố chuyển đến ở cạnh nhà tôi, trong ngôi nhà cấp bốn nhỏ xinh có giàn hoa giấy đủ màu trước cửa. Hạnh không có mẹ. Dù đó là đề tài bàn tán của tụi trẻ con tò mò, là thứ khiến Hạnh trở nên dị biệt, nhưng với tôi, đấy cũng chỉ là một trong số vô vàn những điều khác, như cuộc sống vốn dĩ đôi lúc vẫn phải như vậy. Nghĩ lại thì, nếu không vì tôi luôn thờ ơ với những bất thường như thế, chắc hẳn một chàng trai nhạy cảm như Hạnh sẽ chẳng bao giờ kết thân với tôi.
Phủi bụi bám khỏi hai đầu gối, tôi loạng choạng đứng dậy, men theo những tấm quảng cáo cao quá đầu người xếp dọc hai bên lối đi, len lén ra bên ngoài.
Dưới vòm cây bạch quả
Tôi lững thững đi bộ dọc phố. Chiếc xe bus thứ tư lao vụt qua trước mắt tôi. Nếu bước lên chiếc xe đầu tiên, có lẽ giờ tôi đã về đến nhà, và bà ngoại thì bắt đầu ca thán về buổi sáng cuối tuần đã bị phung phí. Nhưng lúc này đây, đó là điều cuối cùng tôi mong muốn trong đời.
Những cây bạch quả vẫn đứng chờ tôi ở đoạn vỉa hè quen thuộc. Hai cẳng chân tôi mỏi rã rời. Tôi ghé người ngồi xuống bồn cây ốp đá, đoạn cởi phăng đôi giày đang đi, thở hắt ra khi những đầu ngón chân cuối cùng cũng được duỗi thẳng. Tôi đã nghĩ nếu mình ăn mặc sao cho thật đứng đắn – bao gồm cả việc xỏ chân vào đôi giày búp bê màu đen cứng ngắc chật chội, thì nhìn tôi sẽ có vẻ thuyết phục hơn với cô Eun Haeng. Cuối cùng thì đều công cốc cả.
Điện thoại của tôi kêu lên khe khẽ. Tin nhắn của Hạnh:
“Tớ đã nhìn thấy cậu lúc cuối buổi workshop hôm nay.”
Tôi nhắn lại: “Tớ lộ liễu thế cơ hả?”
Một khoảng nghỉ ngắn. Những ngón tay tôi lướt đi trên bàn phím điện thoại cứng ngắc. “Cô Eun Haeng là mẹ cậu đúng không?”
Phải mất một lúc lâu sau, Hạnh mới nhắn tin trả lời: “Cậu đang ở đâu? Đợi tớ chút.”
“Tớ ổn mà!” – Tôi soạn tin nhắn trả lời, cảm nhận rõ ràng bản thân mình từ đầu đến chân không có chỗ nào ổn cả. Lần này Hạnh gọi thẳng cho tôi. Khẽ hít một hơi lấy tinh thần, tôi bắt máy.
“Đúng. Cô Eun Haeng ấy là mẹ tớ. Xin lỗi cậu!” – Chàng trai của tôi bắt đầu câu chuyện. “Bố mẹ tớ cưới nhau và sinh ra tớ khi cả hai đang đi du học. Ngôi nhà bố mẹ ở hồi đó có một cây bạch quả trồng trước hiên, nên tớ được đặt tên là Ngân Hạnh. Cậu biết đấy, nếu đặt tên con là Bạch Quả thì có hơi buồn cười. Bố mẹ tớ chia tay nhau năm tớ lên năm tuổi. Tớ về nước với bố, còn mẹ ở lại, quyết tâm theo đuổi giấc mơ lớn của mình. Tớ đoán họ chia tay nhau cũng vì bất đồng quan điểm trong chuyện ấy… Người lớn ấy mà… Mẹ tớ bảo khi tớ nhớ mẹ hãy nghĩ về cây bạch quả trước sân nhà năm nào, và khi mẹ nhớ tớ, mẹ cũng sẽ nghĩ về cái cây ấy. Buồn cười đúng không? Thế nên khi nhìn thấy những thứ trong buổi triển lãm ấy, tớ đã, nói thế nào nhỉ, gần như chết đi được vì hạnh phúc…”
“Thế nên cậu đã ăn mảnh hạnh phúc ấy đúng không?” – Tôi đáp, cố lấy giọng đanh đá.
“Không. Không phải, chỉ là…” – Một giây ngập ngừng ở phía bên kia, “tớ không muốn làm cậu buồn.”
Cơ thể tôi bị hẫng. Tất cả những cảm xúc này, những bí bức và mệt mỏi và chán nản từ sau khi rời khỏi buổi workshop, phải chăng tất cả cũng chỉ vì “điều ấy”?
“Tớ biết cậu chọn chơi với tớ vì tớ giống cậu. Ấy thế nên việc phát hiện ra tớ và mẹ đang ở cùng một thành phố, cùng nghĩ về nhau, và chúng tớ có thể sẽ lại là một gia đình, nó khiến tớ cảm giác có lỗi cũng nhiều y chang niềm vui và hạnh phúc vậy.”
Nếu Hạnh đang ở cạnh tôi, chắc chắn tôi sẽ cho cậu vài đập. Nhưng lúc này đây, qua điện thoại, tôi chỉ có thể khóc nấc lên. Vì ghen tị, tất nhiên rồi. Nhưng còn cả vì hạnh phúc nữa. Tôi hạnh phúc vì được Hạnh quan tâm đến những xúc cảm của mình, tôi hạnh phúc vì cậu không muốn làm tôi bị tổn thương… Tôi hạnh phúc vì cậu.
“Tớ… tớ đang rất… vui.” – Tôi khó khăn bộc bạch những suy nghĩ đang nhảy múa trong đầu mình. “Tớ đang rất hạnh phúc vì cậu cảm thấy hạnh phúc.”
“Xin lỗi vì đã không nói với cậu ngay từ đầu nhé!”
“Vì nó là một bí mật tuyệt vời, nên cậu được xí xoá!” – Tôi đáp. Tôi mỉm cười khi nghe thấy tiếng Hạnh ở phía đầu dây bên kia đang nói gì đó như thể “Cậu ấy không giận con nữa rồi”, và giọng cô Eun Haeng đáp lời “Chúc mừng con”. Nước mắt tôi lại cứ thế trào ra không kiểm soát nổi. Giá như tôi cũng có cơ hội được trải qua những điều tương tự như thế, giá mà bố mẹ tôi không chia tay, không xây dựng gia đình mới của riêng mình, không ở cách xa nhau – và cách xa tôi đến như thế. Tôi muốn được như Hạnh, nhưng đồng thời cũng tự hiểu điều kì diệu như thế sẽ chẳng bao giờ xảy ra với mình. Buồn thật đấy, nhưng biết làm sao được…
Ngước mắt lên nhìn, tôi thấy một mảnh bầu trời màu xam xám lẫn giữa những cành lá bạch quả màu xanh thẫm. Giờ mới là mùa hè, và những cái cây sẽ tiếp tục lớn lên. Rồi sẽ đến một lúc nào đó, tôi cũng sẽ được đứng cùng Hạnh dưới vòm lá bạch quả mùa Thu vàng óng lên dưới ánh mặt trời của thành phố này.
Suy nghĩ tươi sáng ấy cuối cùng cũng khiến tôi mỉm cười.
Phan Hải Anh.

Thứ Tư, 2 tháng 8, 2017

Valerian and the City of a Thousand Planets hay câu chuyện cua gái xuyên qua một ngàn hành tinh

Sau cú flop lật mặt mang tên Alien: Covenant hồi tháng Tư vừa rồi, thì mình thực sự không nghĩ là trong năm 2017 này sẽ có phim sci-fi nào đủ sức vực mình dậy khỏi vực sâu u ám mang tên "flop lật mặt" nữa. 

Nhưng đấy là câu chuyện xảy ra khi dư âm của LIFE vừa kịp tan hết và Valerian and the City of a Thousand Planets mới chỉ là một đoạn trailer ngăn ngắn.

Tối hôm nay, sau khi xem xong Valerian and the City of Thousand Planets, mình chỉ có thể thốt lên rằng: VÀ CON TIM ĐÃ VUI TRỞ LẠI!

Mình yêu phim này phát cuồng :))))



Dù so với những gì mà Luc Besson - đạo diễn của phim đã làm được trong những thập kỉ trước, thì bộ phim sci-fi này có vẻ vẫn chưa tới được cái độ mà nó phải tới - cho xứng với những người anh chị của nó chả hạn, thì đây vẫn là một bộ phim mà bạn có thể tận hưởng nó một cách trọn vẹn về cả hai mặt nghe - nhìn. Mình ghét phải nói những điều mà những người khác đã nói đi nói lại, nhưng chính thế - Valerian and the City of a Thousand Planets chính là một giấc mơ siêu thực và rực rỡ sẽ nuốt chửng bạn vào trong lòng nó ngay từ khoảnh khắc đầu tiên khi bộ phim bắt đầu. 

Mọi thứ, từ những gì yên bình nên thơ, cho đến những thứ bầy hầy lớp nhớp nhất trong bộ phim này, đều tìm được cách thức của riêng nó để trở nên thật rực rỡ, thật lấp lánh, và khiến bạn phải thốt lên "UẦY!". Trải nghiệm thực sự của mình chính là có nhiều lúc chóng mặt muốn ói cả Coca (mình xem 3D, lại càng nhân thêm phần bá đạo của trải nghiệm) nhưng mắt vẫn không thể rời khỏi màn hình, vì sợ lỡ mất một khoảnh khắc của những thứ tuyệt đẹp ấy. 

Phản ứng của mình với phần hình ảnh của Valerian and the City of a Thousand Planets nó cũng giống như hồi đi xem Star Trerk: Into the Darkness - lần đầu đi xem 3D xong quyết ngồi đến hết credit để nhìn ngắm cho thỏa khung cảnh vũ trụ trong phim, kết thúc là bị nhân viên rạp chiếu đèn vào mặt vì tưởng mình đã chết ngắc trên ghế :))) Chỉ khác là hồi Into the Darkness là do "sốc văn hóa", còn lần này là vì sốc ý tưởng :))) Từ những người Pearl cho tới Bubble, từ đống nhân vật phụ đầu phim cho tới những con robot ở cuối phim, từ bối cảnh bầu trời với những đám mây kẹo bông ở đầu phim cho tới đàn quái thú dưới biển lúc Laureline đi tìm Valeriam, thực là không tìm được điểm nào để chê trách.

Và có lẽ vì phim đẹp như một cô hoa hậu, nên để tiết kiệm cho khán giả một phần sức lực, cốt truyện phim của Valerian and the City of a Thousand Planets lại quá chân phương. Mọi thứ đi từ A đến B, từ nguyên nhân tới kết quả theo một đường mà loài ngựa có lẽ còn phải ghen tị vì ruột của chúng nó cũng chẳng thẳng được đến như thế =))) Theo cá nhân mình, thì chất lượng của kịch bản Valerian and the City of a Thousand Planets chỉ nằm đâu đó ở tầm chấp nhận được, và hơi "cổ điển" - nếu từ cổ điển được diễn xuôi là những bộ phim cũ cũ thỉnh thoảng vẫn được chiếu lấp chỗ trống trên Cinemax vào cái thời mà nó còn chưa phải Max by HBO.

Nhưng lối ví von này tuyệt đối không nhằm mục đích chê trách nội dung phim kém chất lượng. Nó đơn giản, nhưng mạch lạc và thành công trong việc dẫn dắt khán giả đến chính xác nơi họ cần phải đến, thay vì để lạc mất họ, hay một vài nhân vật trong phim, ở đâu đó giữa hành trình. Và quan trọng nhất, nó đủ dễ theo dõi để khán giả, khi mắt đang hoa lên vì những thứ tuyệt đẹp trên màn hình, vẫn đủ nắm bắt được cốt truyện.

Điều duy nhất mình cảm thấy không hài lòng với kịch bản này, nếu tạm bỏ qua diễn xuất của các nhân vật (cái này sẽ viết ở đoạn dưới) hay việc các bác Trung Quốc (lại) lấy quyền nhà đầu tư mà làm lố ra, chính là việc phim thiếu đi sự phản biện. Nếu coi cả bộ phim là một phiên tòa luận tội Nhân-vật-nam-ăn-cà-rốt (tạm thời mã hóa như thế để các bạn chưa xem không bị spoil =))) Mà thực ra là spoil rồi =)))), thì dường như anh ta đã mất đi quyền được tự bào chữa - chứ chưa nói tới chuyện gọi luật sư. Hết nhân chứng rồi lại tới "công tố viên" kể hết tội này đến tội kia của anh ta, lôi từ bằng chứng này đến bằng chứng khác, nhưng tuyệt nhiên anh ta chẳng có lấy đôi câu cho ra hồn để tự biện minh cho mình, ngoài một cái lí do mà nói ra còn bị ghét cho thêm.

Tất nhiên đây là một điều tất yếu, vì xuyên suốt một bộ phim mà các nhân vật ai nấy chiều sâu tâm lí dày chỉ vừa bằng một tờ giấy bay bay, thì không thể nào tự dưng mọc ra một ông nhân vật quá nhiều góc cạnh được. Cơ mà mình vẫn mong mọi thứ diễn ra nhiều day dứt hơn một tí. Nhưng thực ra, chính cô gái mong đợi sự day dứt ấy chính là người đã thở phào khi mọi thứ khép lại một cách dịu êm nơi biển xanh cát trắng :))) Đúng là chẳng biết đâu mà lần :v

Lại nói về biển xanh cát trắng. Mình đã nghĩ tên phim nên chăng hãy sửa thành Valerian và câu chuyện tán gái qua 1000 hành tinh thì hơn :))) Thật là mệt mỏi vì mối tình gà bông của hai anh chị :))) Nhưng mặt tích cực của vấn đề, là cái sự ỡm ờ ấy của hai anh chị vẫn dễ nuốt trôi hơi cái chuyện tình sống sượng của anh Tôm Cui với chị nữ chính trong The Mummy mới ra rạp vào tháng trước. Chỉ được mỗi cái nết đấy, chứ còn đâu em thấy các anh các chị đều củ chuối như nhau cả. Chưa kể anh với chị, cứ ở với nhau xong bắt đầu tình cảm mùi mẫn là sẽ có những đoạn hội thoại đúng chất ôm cua không cần lề luôn :v

Dane DeHaan trong phim này đã mở ra một kỉ nguyên mới cho các nhân vật nam chính hành động. Không cần quá cao, không cần quá đô con, cũng không cần phong trần lãng tử. Anh chỉ cần cao vừa chạm đỉnh đầu bạn đồng hành/bạn gái mình, thể hình cũng chỉ cần vừa bằng với chị ý, với một khuôn mặt lúc nào cũng đần ra như vừa bị tẩn cho một trận =)))) Mới nhìn chưa quen trông sẽ kiểu hèn hèn nhưng thực ra anh mới là nam chính với khả năng dời non lấp bể (chứ tuyệt nhiên không phải cái anh kĩ thuật viên mặt hoa da phấn cao to đẹp giai trong phòng chỉ huy =)))))). 

Còn về phần Cara Delevingne, thì mình nghĩ cổ đã gặp may khi vào vai Laureline. Tất nhiên mình thấy được nỗ lực của Cara trong việc cải thiện khả năng diễn xuất. Nhưng giá mà sự tiến bộ trong diễn xuất diễn ra suôn sẻ được như quá trình thay đổi ngữ điệu từ Anh-Anh sang Anh-Mỹ của cô nàng. Vẫn một kiểu khuôn mặt thời trang thiếu linh hoạt đến nhàm chán, nhưng được sự lầm lì ngoài lạnh trong nóng của Laureline đỡ lại. Trường hợp của Cara - được nhân vật cứu lại diễn xuất có vẻ hơi trái ngược với cả bộ phim: được phần hình ảnh tuyệt vời nâng đỡ cho nội dung không quá vượt trội. Nhưng tóm lại, là "đôi lứa xứng đôi" - cả nhân vật và bộ phim.

Được biết, ngoài Valerian and the City of a Thousand Planets, anh đẹp và chị ngầu còn cùng nhau xuất hiện trong một phim khác cũng ra năm nay là Tulip Fever đóng chung với Alicia Vikander. Mình thực sự tò mò muốn biết, là ngoài hình ảnh couple trai hư - gái tsundere ra, thì hai anh chị còn tạo ra được thêm kiểu kết hợp nhân vật nào nữa =))

Kết luận lại, sau một bài viết rất dài và lan man nhiều chủ đề, Valerian and the City of a Thousand Planets là một phim mà bạn có thể yên tâm thưởng thức mà không phải lo ngại quá nhiều về chất lượng (cứ giả vờ không nghe thấy mấy tiếng Trung vang lên như chưởng Tàu trong phim đi nhé). Và trên đà tấn tới, xem xong phim này hãy về tìm xem The Fifth Element (Nguyên tố thứ năm) để thấy trai anh hùng, gái thuyền quyên nó thực sự là như nào nhé :))))

- Cà -

Thứ Ba, 7 tháng 3, 2017

[Trà sữa cho tâm hồn - Số 132] LƠ LỬNG GIỮA THINH KHÔNG




1. Mặt trăng quả thị
Ngày tháng Chín vẫn nắng oi ả. Nắng biến con đường gạch lát xương đã cá bạc màu thành dòng sông sáng loá. Tôi khum hai bàn tay lên che mắt, nhìn một lượt không gian yên tĩnh xung quanh mình. Luôn có một thứ gì đó mất đi, hoặc bị thay thế so với quang cảnh cuối mùa hè trước mà tôi còn nhớ được.
Đôi mắt đang nheo lại của tôi dừng lại phía bên kia đoạn tường gạch mộc  thấp. Lấp ló giữa tán cây um tùm, tương phản mạnh mẽ với sắc thẫm của những chiếc lá đang vào độ xanh tươi nhất, là khuôn mặt em. Bóng nắng làm khuôn mặt em trở nên nhợt nhạt, nhưng đôi mắt hấp háy cùng khuôn miệng cười rạng rỡ vẫn sống động lạ kì.
“Chào em!” – Tôi nhoẻn cười, cảm nhận được nỗi buồn trong lòng mình đã nhẹ nhàng tan đi như sợi mây mỏng giữa bầu trời ngày nắng gắt. Cô gái trước mặt tôi chính là sợi dây nối giữ những mảnh kí ức đứt quãng của tôi ở vùng ngoại ô yên tĩnh này thành một dòng chảy liên tục. Em là người bạn đầu tiên của tôi, trong mùa hè đầu tiên, và tiếp tục là người bạn duy nhất của tôi trong những mùa hè của một thập kỉ sau đó.
Một thập kỉ, trong cuộc đời mới vỏn vẹn 17 năm, dài như quãng thời gian của cả một đời người.
“Em làm gì trên đó thế?” – Tôi vẫn tiếp tục hỏi vọng lên trong tư thế kì cục.
“Em hái thị.” – Em trả lời, nhoài người qua đoạn tường thấp, chìa cánh tay khẳng khiu về phía tôi. Trong lòng bàn tay em, giữa những ngón trắng xinh là quả thị chín vàng ươm, tròn vành vạnh như mặt trăng đêm rằm. “Đây là năm đầu tiên anh về quê muộn như thế này nhỉ? Đã vào thu mất rồi.”
Tôi đáp lại câu hỏi của em bằng một nụ cười. Nụ cười ẩn giấu một điều bí mật. Một điều bí mật nhỏ xinh mà trong những bức thư tay viết gửi cho nhau suốt cả một năm vừa qua, tôi vẫn chưa dám hé lộ.
2. Cân bằng tan vỡ
Bà ngoại tôi từng là nhà văn. Nữ văn sĩ Hoàng Lan với những tiểu thuyết diễm tình chìm đắm trong bi kịch và nước mắt. Mùa Hè năm tôi mười hai tuổi, tôi và em  ngồi bên nhau dưới bóng hoàng lan bên hiên nhà, chúi đầu vào cuốn tiểu thuyết cũ mà tôi tìm thấy dưới chiếc gối bà vẫn hay nằm. Dòng chữ đỏ đầy khoa trương trên bìa sách viết rằng đây cuốn tiểu thuyết cuối cùng của nữ văn sĩ Hoàng Lan.
“Ôi, chú nhân vật chính có tên giống anh này! Còn cô nhân vật chính cũng tên là Trà giống em luôn. Hay thật anh nhỉ, cứ như mình đang ở trong sách ấy!” – Phát hiện của em đã kéo hai đứa trẻ con chúng tôi vào trò chơi tưởng tượng đầy mới mẻ.  Giữa khu vườn mùa hè tĩnh lặng, chúng tôi trở thành hai nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết của bà: nhắm mắt đứng dưới tán hoàng lan mà ngỡ mình đang dạo bước trong rừng hoàng lan, lấy trộm bột đường từ bếp nhà Trà rồi cùng làm ra một thứ bánh chẳng rõ hình thù mà cứ ngỡ nó là bánh trôi bánh chay trong mâm cỗ ngày Tết Hàn thực mà người goá phụ tên Trà trong câu chuyện đã chuẩn bị cho chàng nhà văn…
Cơn hoang tưởng của hai đứa trẻ con chỉ thực sự chấm dứt khi “mâm cỗ Tết Hàn thực” khiến em phải đi cấp cứu ở trạm xá vì ngộ độc, còn tôi thì được mẹ cho một trận đòn quắn đít. Cuốn tiểu thuyết cũ còn chưa kịp đọc tới trang cuối cùng cũng bị tịch thu. Ôm cái mông vẫn còn lằn những vệt tấy đỏ, tôi khóc toáng lên, chạy theo níu tay, cố sức cứu lấy cuốn sách vô tội đang dần biến thành những mảnh vụn dưới cơn giận của mẹ.
Hơn cả nỗi sợ hãi, tôi cảm thấy cùng lúc sự giận dữ và hối hận đang nhấn chìm đầu óc mình trong cơn mụ mị. Tôi giận dữ vì mẹ đã xé cuốn sách của bà, tôi giận dữ vì mãi mãi tôi không thể biết được kết thúc của câu chuyện đang đọc dở, rằng anh chàng nhà văn trẻ tuổi si tình có cùng người góa phụ chàng yêu vượt qua được những cấm cản và định kiến để đến được với nhau hay không. Tôi hối hận vì ở góc nhỏ phía xa trong khung cảnh hỗn loạn những nước mắt và cuồng nộ ấy, bà tôi đang lặng lẽ quan sát tất cả.
3. “Dưới bóng hoàng lan”
Tôi không hé răng với em nửa lời về cơn thịnh nộ của mẹ tôi ngày hôm đó. Em không hỏi tôi về cuốn sách biến mất, thế là hòa. Cuốn sách không còn, trò chơi tưởng tượng chấm dứt, nhưng dư âm của nó, hay đúng hơn là vùng phi thời gian mà nó tạo ra trong suốt mùa hè năm ấy, đã thay đổi chúng tôi mãi mãi.
Trở về thành phố phương Nam sau kì nghỉ hè đầy những biến động ấy, tôi viết lá thư đầu tiên gửi em. Đội mưa, đạp xe đến bưu điện, nhét lá thư vào hòm thư màu vàng chóe, tôi run rẩy và bồi hồi, như thể đang ném đi một phần của chính mình vào vùng vô định. Lá thư hồi đáp của em sau đó đã gây ra một vụ scandal nho nhỏ giữa ngôi trường cấp hai bé nhỏ. Đọc lá thư với những con chữ xinh xắn viết bằng bút mực tím ấy, tôi có cảm giác như thể phần cơ thể trôi dạt của mình đã được em tìm lại.
Trong những năm sau đó, ngoại trừ những mùa hè trở về thăm bà ngoại, tôi và em cứ gửi thư tay qua lại giữa hai đầu đất nước, kể cho nhau nghe những chuyện nhỏ xinh, những nỗi buồn, những niềm vui không đầu cuối. Một năm, hai năm, rồi ba năm… đến lúc tôi nhận ra, thì dòng địa chỉ người nhận trên những lá thư em gửi cho tôi đã thay đổi từ ngôi trường cấp hai thành ngôi trường cấp ba nằm ở quận kế bên từ lúc nào.
Xế chiều, Trà mang sang nhà tôi một cái rá xinh xinh đựng dăm quả thị tròn, to và vàng bóng. Em đặt những quả thị vào chiếc đĩa sắt tráng men xanh của bà, rồi chúng tôi cùng nhau đi ra vườn. Hai đứa đến bên gốc cây hoàng lan quen thuộc, tôi để em ngồi trên chiếc ghế băng đã cũ mòn, còn mình, vì ý tứ, đứng tựa vào thân cây, giấu mình sau đám cành lá lòa xòa. Giữa những chiếc lá nửa xanh nửa vàng, tôi chợt thấy mình đang đóng vai em – lấp ló giữa những cành thị, lặng lẽ quan sát, chờ đợi đến khoảnh khắc mình được nhận ra. Sự liên tưởng ấy khiến tôi bất chợt nhận ra sau bao năm tháng, dòng địa chỉ người nhận trên những lá thư tôi gửi em chưa bao giờ thay đổi. Như thể em và vùng ngoại ô này đã hòa làm một, chờ đợi tôi quay trở về.
“Anh nhìn gì vậy?” – Trà nghiêng người hỏi tôi.
“Cho em này!” – Tôi vụng về bứt những bông hoa hoàng lan chín đưa cho em. Bông hoa chín nục vừa chạm vào đã vỡ ra thành một nhúm những cánh hoa màu vàng ruộm. Em giữ những cánh hoa thuôn dài thơm ngát ấy giữa lòng bàn tay, khẽ đưa lên mũi ngửi. Tôi bỗng ước được thay thế những cánh hoa ấy bằng những ngón tay mình. Đan giữa những ngón tay của em.
Tuổi 15, cũng là lúc tôi có những ý tưởng đầu tiên về sự xuất hiện đặc biệt của em trong cuộc đời tôi, và ngược lại. Tất cả bắt đầu từ lá thư của Trà viết cho tôi, hỏi rằng liệu tôi còn nhớ cuốn sách của bà tôi mà hai đứa từng đọc dở khi con bé, cuốn sách về anh nhà thơ vì đem lòng yêu mến người goá phụ mà đã tìm cách dọn đến ở gần nàng. Trong lá thư hồi đáp, tôi chỉ trả lời qua loa rằng mình có nhớ, cố gắng không đào sâu thêm vào sự kiện đã qua. Nhưng dường như cuốn sách ấy đã trở thành nỗi ám ảnh của Trà. Trong lá thư tiếp theo, em kể đã tìm thấy trong di cảo của ông mình – một nhà phê bình văn học ít tiếng tăm, những trang nhật kí viết về quãng đời trước khi ông lấy bà và sinh ra bố mẹ em. Những trang nhật kí của ông nội Trà không ngờ lại hé lộ trước mắt tôi một chương tưởng chừng đã bị quên lãng trong cuộc đời bà tôi. Chương cuộc đời mà trong đó, bà ngoại tôi là người goá phụ với cô con gái độc nhất, và ông của Trà, là chàng nhà thơ si tình.
“Thật buồn cười là dù chúng mình đã cùng nhau trải qua rất nhiều mùa hè cùng nhau trong khu vườn này, chúng mình vẫn lại để lỡ mất mùa hè cuối cùng anh nhỉ?” – Trà bất ngờ đổi hướng câu chuyện bằng việc tung ra thông tin lạ lẫm. Trong bóng chiều chạng vạng đang chậm rãi đổ xuống khu vườn, sắc da nhợt nhạt của Trà khiến cô trông như thể một bức tượng bằng đá, với mái đầu cúi thấp và khuôn mặt buồn bã.
“Em nói gì cơ?” – Nỗi bất an dâng lên trong tôi, như thể em đã linh cảm được điều bí mật mà tôi đang che giấu.
“Suốt một tháng qua, liên tiếp có những nhóm người đến xem và đo đạc khu đất này. Có vẻ như mẹ anh đã quyết định bán mảnh đất này đi đúng không?” – Em nhìn thẳng vào tôi, cười. Chỉ đến lúc này, tôi mới bàng hoàng nhận ra ánh lấp lánh trong mắt em đã vụt tắt từ lúc nào.
“Nhưng chúng mình vẫn còn những mùa hè, và anh, và cả em nữa. Anh sẽ vẫn về thăm em vào mỗi mùa hè…” – Tôi đáp, cảm thấy giọng mình đang dần trở thành một tiếng thở dài yếu ớt.
“Em cũng sẽ không còn ở đây chờ anh vào mỗi mùa hè nữa.” – Trà đáp. Tôi có cảm giác mình nghe thấy tiếng những giọt nước mắt rơi trên gò má em. Và cả tiếng những giọt nước mắt tưởng tượng đang rơi như mưa trong lòng tôi nữa.
4. Hệ quy chiếu
Trà đã về. Chỉ còn lại tôi giữa bốn bề rỉ rả tiếng côn trùng. Trên bàn thờ bà, những quả thị Trà mang sang đã ướp đẫm màn đêm trong ngôi nhà vắng lạnh hơi người bằng thứ mùi hương ngọt ngào và thanh mát. Một cơn ớn lạnh sống lưng khiến tôi vùng dậy, bật sáng tất cả bóng đèn trong mọi ngóc ngách của ngôi nhà. Nỗi sợ hãi chậm rãi nhen lên trong lòng tôi. Sợ hãi bóng tối bên ngoài song cửa, và sợ hãi sự tĩnh lặng bên trong ngôi nhà.
Nỗi sợ của tôi liệu có phải là thứ mà bà ngoại thường cảm thấy, vào mỗi buổi chạng vạng trong cuộc đời mình? Liệu ở thành phố phương Nam, mẹ tôi có đang trải qua cảm giác giống như bà đã trải qua, khi con trai duy nhất của mẹ bỏ nhà ra đi, như cái cách mẹ đã bỏ bà tôi ra đi nhiều chục năm về trước?
Tôi bị đánh thức vào lúc sáng sớm bởi tiếng lũ chim líu ríu trong khu vườn. Phải mất một lúc lâu đầu óc chây lì của tôi mới định vị được khoảng không – thời gian mà tôi đang hiện hữu. Không phải những ngày mùa hè của tuổi mười hai, mà đã là mùa thu của những năm mười bảy tuổi. Không phải bắt đầu một ngày rong chơi với cô bạn thân thiết, mà là bắt đầu ngày cuối cùng của cô ấy trong căn nhà giữa vùng ngoại ô yên ả.
Chiều qua, Trà đã nói gì đó với tôi, đại loại thật trớ trêu làm sao khi hai gia đình không có mối liên hệ cụ thể nào với nhau, lại cùng đi đến quyết định bán xới đất đai của cha mẹ họ trong cùng một năm. “Ít nhất em có anh ở đây, ngay trước khi em phải rời đi. Đấy cũng coi như một điều may mắn. Nhưng những điều may mắn chẳng bao giờ tồn tại lâu dài.” – Đó là điều cuối cùng Trà nói với tôi, trước khi hai đứa chia tay dưới mái cổng gỗ. Tôi đã để vuột mất cơ hội thổ lộ với Trà điều bí mật của mình. Không phải chuyện ngôi nhà, mà là một điều rất khác.
Suốt buổi sáng ngày hôm ấy, tôi đã ngồi dưới tán hoàng lan, đờ đẫn, mụ mị. Không có bất kì suy nghĩ nào nảy ra, cũng không có bất kì thông tin nào từ thế giới xung quanh được tiếp nhận. Chỉ cho đến khi tiếng đồ đạc bị xê dịch, tiếng người tranh cãi vọng lại từ bên nhà Trà tắt hẳn, thế giới xung quanh mới ùa đến bên tôi, đầy những đổ vỡ và mất mát.
Tôi thấy mình lại là thằng nhóc tuổi mười hai, len lén nhìn bà ngoại cặm cụi nhặt nhạnh những mảnh rách nát của cuốn tiểu thuyết cũ, gom lại thành đống nơi góc vườn, rồi châm lửa đốt. Bà ngoại ngồi ở góc vườn cả chiều hôm ấy, đốt hết những cuốn sách của mình. Mẹ tôi ngồi trong nhà, quan sát tất cả bằng khuôn mặt câm lặng. Tôi đã sợ hãi rằng một phần nào đó trong bà ngoại tôi đã chết vào buổi chiều ngày hôm ấy. Cái chết tượng trưng cướp đi mất một phần nào đó của tâm hồn tôi. Có lẽ là phần trái tim dành cho lòng vị tha.
5. Lơ lửng giữa thinh không
Tóm tắt cuộc đời tôi đến giờ phút này, tôi có một người mẹ vào thuở niên thiếu đã bỏ nhà ra đi để phản đối việc tái hôn của mẹ mình, tôi có một người bà đã hi sinh hạnh phúc của đời mình để chiều lòng cô con gái duy nhất, người sau này sẽ bỏ lại bà giữa tuổi già cô độc trong căn nhà cũ. Tôi cũng có một cô bạn thanh mai trúc mã, người hoá ra lại là cháu gái của người đàn ông bà tôi đã phải lòng khi xưa. Chúng tôi đã cùng lớn lên bên nhau, qua những lá thư, qua những mùa hè dưới mái nhà của bà ngoại, và trong thế giới ảo tưởng xây dựng nên từ cuốn tiểu thuyết - hồi kí của bà. Bà tôi đã mất, tôi không thể tìm được tiếng nói chung với mẹ mình, và cô gái ấy đã quyết định bước ra khỏi thế giới tưởng tượng mà hai đứa đã cùng xây dựng bao năm qua.
Thực tế phũ phàng đã chứng minh, là tôi chẳng còn gì trong tay, ngoài một trái tim ê chề hối tiếc. Về những việc mình đã làm, về những việc mình đã không làm, và về những việc đáng ra mình đã phải làm. Tôi đã không nói lời tạm biệt Trà trong khi đáng ra tôi phải làm thế, tôi đã bỏ nhà đi thay vì nói với mẹ những suy nghĩ của mình, tôi đáng ra đã phải đưa bà vào nhà trong buổi chiều hôm ấy, nhưng cuối cùng lại để bà ở đó, và sau cùng, một cơn gió độc đã khiến bà ngã gục…
Điều duy nhất đáng được ghi nhớ trong những ngày hỗn loạn ấy có lẽ chỉ là mẹ tôi đã đi đến quyết định sẽ không bán đi mảnh đất có ngôi nhà cũ của bà. Chúng tôi có một cuộc chuyện trò nho nhỏ dưới hiên ngôi nhà cũ. Cuộc trò chuyện mà trong đó, chúng tôi không phải hai mẹ con, mà là hai thiếu niên tuổi mười bảy với ngổn ngang muộn phiền. Mẹ tôi kể cho tôi về người mẹ của mẹ, về sự ích kỉ khi lo sợ tình cảm mẹ dành cho mình sẽ bị một người đàn ông khác cướp mất, về sự chống đối và quyết định sai lầm đã khiến mẹ ân hận suốt cả cuộc đời. Phần tôi, tôi kể cho mẹ tôi nghe câu chuyện về tôi và em. Cuộc chữa trị tâm lí nghiệp dư ấy chẳng dẫn chúng tôi đến kết quả cụ thể nào, nhưng ít nhất, nó khiến trái tim chúng tôi không vỡ tan thành từng mảnh.
Trà không gửi thêm bất kì lá thư nào sau khi em chuyển đi cùng gia đình. Còn tôi, tôi đã viết cho em hàng tá những lá thư không gửi. Sáng hôm ấy, cơn giận hờn đã làm tôi lú lẫn tới độ quên đi việc em sắp bước vào một vùng không gian mà tôi không hề biết đến, và em là người duy nhất có quyền trao vào tay tôi sợi chỉ đỏ dẫn đường. Có lẽ dưới bóng hoàng lan năm ấy, em đã không sai khi hỏi tôi liệu tôi và em có phải phần nối dài của tuổi trẻ mà ông bà hai đứa đã để vuột mất hay không. Đó chỉ có thể là lí do hợp lí duy nhất lí giải việc tại sao chúng tôi gắn bó với nhau đến như vậy. Tôi và em, chúng tôi chỉ là dư âm của mối tình xưa cũ, được bảo quản vĩnh viễn trong lớp hổ phách tạo thành từ không gian vùng ngoại ô chói chang nắng hè.
“Nhưng nếu vậy, một ngày kia, khi thoát ra khỏi lớp hổ phách vĩnh cửu, liệu chúng mình còn nhìn thấy nhau theo cách mà chúng nhìn thấy nhau trong khối hổ phách không?”
Tôi đã không thể giúp em trấn an nỗi sợ hãi ấy. Bởi một cách nào đó, nó cũng là nỗi sợ hãi của chính tôi. Tôi sợ em sẽ cùng đáp án của câu hỏi ấy quay lưng bước ra khỏi cuộc đời tôi mãi mãi. Tôi cũng sợ chính tôi sẽ đột ngột nhận ra chúng tôi chỉ là những người xa lạ, và sự tồn tại đặc biệt kia chỉ là hình ảnh bị khúc xạ qua lớp màn thời gian màu hổ phách mịt mùng.
Đáng lẽ trong khu vườn buổi chạng vạng ấy, tôi nên để bàn tay mình thế chỗ những cánh hoa hoàng lan, siết chặt lấy bàn tay với những ngón nhỏ xinh của em. Đó sẽ là câu trả lời giản dị và chân thành nhất. Nhưng rồi tôi đã chùn bước, đã để nỗi sợ hãi của em lan sang mình, để mãi đến tận sau này, trái tim tôi vẫn chỉ là một mặt trăng cô độc, lơ lửng giữa thinh không.
Phan Hải Anh