The Secret of Kells (2009) hay vẻ đẹp của trí tưởng tượng vô song

Không cần đến lối hoạt hoạ bóng bẩy, không cần đến những hiệu ứng cầu kì hay nhân vật với những tỉ lệ cơ thể được mô tả lại một cách khắt khe, The Secret of Kells với lối vẽ phóng khoáng, cùng những đại cảnh xanh mướt được thể hiện kì công sẽ "nhấn chìm" bạn vào những chương đời bi tráng trên nền nhạc mênh mang ma mị của vùng Bắc Âu.

Chuyện phim diễn ra ở một tu viện nằm giữa vùng rừng âm u. Tất cả thường dân sống trong tu viện ấy cùng cả những tu sĩ đều phải gồng mình vì một mục tiêu trước mắt - hoàn thiện bức tường bao quanh tu viện của họ - bức tường là thành luỹ của họ chống lại sự càn quét của bọn giặc phương bắc. Cuộc đời của chú bé Brendant trong tu viện tưởng chừng mãi mãi chỉ là chuỗi ngày với những công việc lặt vặt tầm thường, cho tới một ngày kia, khi Aidan - một tu sĩ chuyên lo việc vẽ minh hoạ sách đến xin trú nhờ tại tu viện, mang theo mình là cuốn sách thần còn dang dở, thì cậu bé Brendant đã bắt gặp định mệnh của cuộc đời mình.

The Secret of Kells là một bộ phim ẩn chứa rất nhiều những điều đối lập. Những sự đối lập, thậm chí là xung khắc dù có thể dễ dàng nhận ra, hay chỉ có thể thấy được khi bộ phim dần đi vào hồi kết, đều đặt ra cho người xem những câu hỏi mà chính họ cũng băn khoăn trong việc đưa ra câu trả lời. Chỉ biết rằng, mỗi nhân vật đều có cái lý của riêng họ - niềm tin mà họ dựa vào đó để sống và chiến đấu suốt cuộc đời mình.

Lý tưởng hay thực tế - đây là vấn đề lớn xuyên suốt chiều dài câu chuyện, khi hết lần này đến lần khác, việc hoàn thành cuốn sách - sáng tạo ra một thứ có khả năng khai sáng tâm hồn con người luôn bị coi là không đáng được ưu tiên bằng việc xây dựng nên bức tường bảo vệ, cũng như việc duy trì cuộc sống đời thường bên trong bức tường lúc nào cũng là đúng đắn hơn việc dấn thân vào khu rừng đang bao bọc xung quanh họ. Có thể thấy rõ vấn đề này được lặp đi lặp lại, trở thành một cuộc tranh luận không hồi kết mà mỗi luận cứ được đưa ra đều ẩn chứa vô vàn những tai hoạ và bất trắc.

Lo giữ cho mình và những người xung quanh toàn mạng quan trọng hơn, hay đem đến cho họ một liều thuốc bổ tinh thần quan trọng hơn? Điều này có lẽ cũng giống như hỏi một người, rằng anh ta muốn sống trọn cuộc đời hay muốn sống một quãng đời tuy ngắn ngủi nhưng luôn vui vẻ và hạnh phúc. Nhiều người đã đứng về phe sinh tồn như tu viện trưởng, nhưng cũng có một nhóm thiểu số khác như Aidan và Brendant lựa chọn sự phong phú trong tâm hồn.

Người ta hoàn toàn có thể hiểu được tu viện trưởng khi ông tìm cách giữ mọi người an toàn, bảo toàn mạng sống cho từng người tìm đến tu viện của ông - bởi ông chịu trách nhiệm cho cuộc đời của họ. Nhưng bản thân ông, với suy nghĩ về sự an toàn nằm trong bốn bức tường, dường như bất lực trong cuộc chiến ấy. Đúng hơn ông không hề chiến đấu, hay dạy những người xung quanh mình chiến đấu. Ông tìm cách trốn chạy - không phải kiểu trốn chạy đúng nghĩa, mà đơn thuần chỉ là kéo dài chút thời gian mà trước khi tai hoạ chắc chắn phải xảy ra xảy ra. Điều buồn cười nhất chính là quân phương Bắc tràn vào, nhưng chúng đi qua cửa chính, chứ không hề tìm cách phá huỷ bức tường mà tu viện trưởng và mọi người dày công xây nên. Họ xây nên một bức tưởng thật cao, thật dày, nhưng cuối cùng lại không xây nên những bậc thang đủ vững để đỡ được tất cả mọi người bên trên.

Cuộc tấn công của bọn xâm lược cho thấy, cả phe lý tưởng và phe thực tế đều bại trận. Không chỉ vì quân địch quá mạnh, mà còn bởi chính họ - những nạn nhân cũng đang loay hoay không biết mình nên/không nên làm điều gì, và liệu điều mình đang theo đuổi có thực sự đúng đắn hay không. Nhưng chỉ đến khi cuộc tấn công đã kết thúc được nhiều năm, khi mà tu viện trưởng vẫn giữ bên mình bức vẽ của Brendant như một phương thuốc xoa dịu sau cùng, thì chính ông - người đã từ bỏ chức vụ tu sĩ chuyên vẽ minh hoạ, cũng thừa nhận niềm tin vào một biện pháp chữa trị về tinh thần.

Một điều rất hay nữa trong bộ phim này, đó là cuốn sách của Iona ban đầu cho Aidan mang tới là một cuốn sách vô cùng đẹp đẽ với bìa sách bằng vàng nạm đá. Cuốn sách khiến ông trở thành đối tượng bị truy đuổi bởi đạo quân phương Bắc. Nhưng chỉ đến khi chúng cướp được cuốn sách, người xem mới "À ồ" lý do của cuộc truy đuổi ấy - vàng. Chi tiết chúng cướp lấy cuốn sách, nhưng xé bỏ các trang và chỉ đoạt lấy bìa sách bằng vàng cẩn đá quý đã nói lên rất nhiều điều. Quần áo không làm nên thầy tu, còn trong trường hợp này, một vẻ ngoài bóng bẩy không tạo nên giá trị của cuốn sách.

Sau nhiều năm, cuối cùng cuốn sách cũng trở lại với những người cần nó, một cách hoàn thiện. Tuy chỉ là một cuốn sách đóng bìa da nâu bình thường, nhưng những gì Brendant và Aidan đã tạo ra trong từng trang sách, là một thứ "thần dược" vô giá cứu rỗi tất cả những nạn nhân của cuộc cướp bóc và tàn phá gây ra bởi lú giặc phương Bắc bạo tàn.

The Secret of Kells, bằng sức hút lạ kì của nó, sẽ cuốn người xem vào một thế giới đã mất với những truyền thuyết được kể lại bằng những hình ảnh và âm thanh đẹp đến nao lòng.

S.Icarus