Gót Thị Mầu đầu Châu Long: Mượn chuyện thần chuyện người để cười thế gian

Tôi bắt gặp cuốn sách, trong một chiều hè nồng nực nọ, giữa đợt thực tập thứ hai, khi đang cùng bạn lang thang giữa phố sách Đinh Lễ.

Và tôi biết, tôi buộc phải có được cuốn sách này.

Tổng thể cuốn sách là một không gian ma mị và đậm tính nữ, toát ra không chỉ từ cái bìa màu hồng cánh sen với bóng cô cái vấn tóc đuôi gà đi giữa mịt mù sương khói xen những cánh cúc vàng tan tác hay dòng chữ “truyện giả cổ” khơi gợi tò mò, mà còn là những chuyện đời, chuyện người được tác giả kể lại trong từng thiên truyện của mình.

Những lời dẫn đầu sách gọi cuốn sách với 10 truyện ngắn của tác giả Trần Chiến là “NHỮNG CHUYỆN TRUYỀN THẦN” bởi mỗi câu chuyện không khắc họa chỉ một khoảnh khắc hay giai đoạn trong cuộc đời nhân vật chính, mà là cả một hành trình dài từ khi người ấy từ đất sinh ra, rồi lại quay về với đất, không chỉ là chuyện một cá nhân, mà là chuyện một dòng họ, một triều đại. Truyện khép lại, là lúc ta có trong tay bức chân dung hoàn chỉnh họa lại một con người sống trong “quá khứ” - cái thời đại mà giờ đây nhắc lại, chỉ biết nó là “Ngày xửa ngày xưa”, còn cụ thể là cái ngày xưa nào, thời đại nào, thì hoàn toàn bất khả.

Chẳng ai nắm tay từ sáng đến tối, chẳng ai bình an thanh thản mà sống trọn cuộc đời. Kẻ hàm oan chết không nhắm mắt, kẻ được cuộc đời ban cho phúc hạnh cũng không thể níu giữ đặc ân ấy cho tới tận sau phút lìa đời. Nhưng có lẽ vì vô thường, vì mong manh, vì đầy biến động, nên rốt cuộc người đọc cũng chỉ có thể xót xa, cay đắng mà để từng trang sách, từng gương mặt người ấy trôi vụt qua mà không thể níu giữ lại.

Cuốn sách gồm hai phần: Kể chuyện thần và kể chuyện người. Thần thì than ôi đủ loại, thượng vàng hạ cám, trên thanh dưới tục… mỗi gương mặt thần hiện lên đều chân chất như cái cốt lõi tinh thần đã sản sinh ra nó. Thần gì cũng nôm na mách qué như anh nông dân hiền lành, cũng biết mạo danh, bày mưu tính kế để giữ ngai bệ, thậm chí che dấu cả danh phận để mong đòi một đời sống khác. Ấy mới biết, xác phàm có thể dễ dàng từ bỏ, nhưng cái thói hư tật xấu của cõi người, thì dường như chẳng bao giờ biến mất.

Kể chuyện thần, nhưng Trần Chiến đã vô cùng công phu trong việc xây dựng nên hình ảnh những con người sống dưới sự chi phối của những ông thần bà thánh ấy. Đó ban đầu là sự e sợ trước một thế lực siêu nhiên mà mình không thể thấu hiểu, xong từ lúc nào đã lại biến báo thành những mưu mô. Một tiếng cười gằn. Cười cái sự ngu muội, cười cái sự u mê, hay cười cái sự gì nữa, thì đành để dành cái sắc thái sự cười ấy cho người đọc. Chỉ biết những trang văn với lối dùng từ hư hư ảo ảo, văn phong ung dung lưu loát dường như đang được dịch lại từ những bản cổ văn, hay thậm chí tuôn ra từ miệng một lão nông nhẩn nha ngày giữa vụ.

Phần tôi thích nhất trong cuốn sách này, lại không phải những trang viết về “Thần”. Tôi thích những bức họa nữ nhân được tác giả “phục chế” lại ở phần sau của cuốn sách, một dạng “ngoại truyện” của pho sách, tích chèo mà ta dường như đã thuộc nằm lòng.

Tôi là loại người thích nghi ngờ tất cả những cái kết kiểu “Họ sống bên nhau hạnh phúc mãi mãi” thường thấy ở cuối mỗi câu truyện cổ tích, hay đôi khi dành nhiều sự chú ý cho một nhân vật phụ “bất thường”. Tôi tò mò về những gì xảy ra sau khi một câu chuyện kết thúc hơn cả việc cảm thấy hài lòng về cái kết viên mãn.

Và những câu chuyện về nàng Kiều, cô Thị Mầu hay nàng Châu Long trong cuốn sách này đã thuyết phục tôi hoàn toàn. Đó là sự thật, một thứ sự thật trần trụi tới mức khiến người ta khó chịu. Các nhân vật không còn khoác lên mình mặt nạ hoa phấn đẹp đẽ mà nghìn năm văn hóa dân gian đã điểm trang. Họ trở lại làm chính mình, với những ghen tuông thù hận. Vì yêu nên ghen. Vì yêu nên sinh ra thù hận. Phận hồng nhan may mắn gặp được người yêu thương che chở, nguyện sống chết hết mình cho người ấy, nhưng rồi phút cuối lại bẽ bàng vì bị vứt bỏ, bị ghẻ lạnh khinh thường. Nào ai muốn sống cuộc đời truân chuyên, phải đơn côi lẻ bóng, nhưng chính những người phụ nữ ấy lại tự mình bứt ra khỏi nơi chốn an toàn bấy lâu. Họ không cần tự do, họ không mong sự bình quyền. Cái họ cần là hạnh phúc và sự trân trọng không còn ở đó, nên họ lại buộc phải ra đi.

Cái cách họ kể câu chuyện của mình, sao thật đàn bà, thật đau đớn, mà vẫn thật đẹp. Đẹp đến nao lòng.

Trong cuốn sách này, cũng là lần đầu tiên tôi tìm thấy phần cuối của truyện ngắn Thị Mầu. Tôi những tưởng mình đã được nghe trọn vẹn truyện này trên đài Hà Nội, nhưng hóa ra câu chuyện ấy đã được biên tập lại, để giấu đi cái kết nghiệt ngã. Phần cuối của câu truyện thực sự khiến tôi đau. Cảm giác đau thực sự khi nhìn một người phụ nữ bị hủy hoại, bị bạo hành về cả thể xác lẫn tinh thần bởi những người đàn ông, những kẻ tự cho mình là “đại trượng phu”. Và tôi cũng nghiêng mình trước cuộc chiến đấu trong vô vọng của người đàn bà ấy, cô Thị Mầu sẵn sàng chết đi sống lại, sống phận tha phương để tìm được sự tự do cô hằng khao khát. Lần này, tự do ở cùng phía với hạnh phúc. Nhưng cả hạnh phúc và tự do đều quay lưng với cô. Chỉ còn lại sau cùng là sự hủy hoại tận sâu tâm hồn

Lại một lần nữa tiếng cười cất lên. Đó là tiếng cười điên dại của Châu Long, hay Thị Mầu, tiếng cười nuốt đi bao khổ đau uất hận.

Xin mượn lời của Tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu để kết lại bài viết này: “Trong những tác phẩm của nhà văn Trần Chiến có tính cách nho sĩ Bắc Hà hòa quyện với chất liệu dân gian, là một góc nhìn sắc sảo về văn hóa và người Việt truyền thống – Những yếu tố mà Sử học hiện đại luôn cần được tiếp cận để phục dựng một “lịch sử xã hội” đa dạng như đời sống vốn có.

S.Icarus

Chuyện ở Nim's (1/5)

Ảnh: Trường Giang (https://www.facebook.com/jangkts)

1. Cánh cửa trong suốt

Trưa vắng. Con phố quen tĩnh lặng ngập trong thứ nắng hanh hao còn rơi rớt lại từ những ngày hè nóng nực. Đôi lúc, những cơn gió thoắt từ đâu ùa đến, bứt tung những chiếc lá sấu vàng khỏi vòm cây cổ thụ, tung hê chúng lên cao, tựa như những vệt màu đang trôi lơ lửng trong khoảng không trong vắt.

Lâm lững thững đi dọc con phố, không trốn chạy, không đợi chờ. Cô chỉ đang lặp lại một cách máy móc lộ trình mà cô đã đi, mỗi ngày, kể từ lần đầu tiên cô đến nơi này...

Chuông cửa khua leng keng khi Lâm đẩy mạnh cái cửa kính nặng trịch - vốn dĩ vô tích sự, nếu như không muốn nói là phá hại. Một thứ mùi quen thuộc pha trộn giữa hàng chục loài hoa, mà trên hết là thứ hương nồng gắt của những cành hoa lys đang nở rộ được bày la liệt trên các giá kim loại sơn trắng, mùi của xốp cắm hoa, của giấy gói, hóa chất bảo quản... Lẫn trong ma trận hương thơm ấy, cánh mũi thính nhạy của Lâm vẫn nhận ra mùi của Khoa.

Khoa khẽ gật đầu - cậu ta đã nhận thấy sự có mặt của Lâm trong cửa hàng. Không gian chìm trong âm nhạc của Châu Kiệt Luân, album thứ 8 với những bài tình ca nhẹ nhàng. Lâm cảm ơn Khoa vì sự sẻ chia bí mật ấy.

- Tớ up thông tin tuyển nhân viên lên page của cửa hàng rồi đấy.

- Cảm ơn ấy. - Lâm đáp bâng quơ. Cô tháo cái túi vải thô khỏi vai, cái túi nặng trịch vì đủ loại tài tiệu nghiên cứu Lâm tha lôi từ trường về. Lâm mang về cho có, bởi phần lớn cô chẳng bao giờ đọc tới.

- Cậu nói cứ như việc của ai ấy... Mình sẽ tìm cách sắp xếp ổn thỏa việc tuyển nhân viên mới, được chưa nào? - Khoa vỗ mạnh vào vai Lâm. "Mà này..."

- Sao thế? - Lâm ngạc nhiên.

- Thôi... - Khoa tránh nhìn vào Lâm. Có điều gì đó như sự khó xử.

Khoa ôm trên tay bó hoa ôn đới màu tím nhạt mới được chuyển ra từ Đà Lạt, quay nửa người về phía Lâm. Ánh sáng từ bên ngoài hắt qua tấm kính thuỷ tinh dày trong suốt, phủ lên Khoa một quầng sáng màu vàng nhạt, tôn lên những đường nét thanh nhã nơi cổ, sống mũi, và thậm chí cả bờ mi của Khoa. Lâm đã từng có chút gì đó như ghen tị với Khoa vì những điều ấy.

- Lại định xin lỗi chứ gì? - Lâm cằn nhằn. "Việc đấy chẳng có gì đáng xin lỗi cả. Trái lại cậu phải thấy tự hào mới đúng. Đồ ngốc..."

Lâm khẽ thở phào khi cô thấy nụ cười thoáng qua khuôn mặt Khoa. Theo thói quen, Lâm đưa tay chạm nhẹ vào má bạn. Khoa để bàn tay Lâm di chuyển trên khuôn măt mình.

-Cậu đẹp như thể một cái đầu tượng thạch cao. – Lâm thốt lên.

- Cảm ơn cậu ngàn lần vì đã không cắt nó ra và đem trưng bày – Khoa thở dài. “Phải có ai đó…”

Câu nói của Khoa trở thành dang dở vì những khách hàng trẻ tuổi đang lục tục kéo vào. Một tốp nữ sinh cấp III, ríu rít bàn tán với nhau xem nên mua món quà nào cho cô giáo chúng. Lâm đứng im lặng sau quầy thu ngân, lặng lẽ quan sát. Suốt những năm cấp ba, và cả hai năm Đại học vừa qua, Lâm chưa bao giờ thiết lập được những mối quan hệ lâu dài với những bạn nữ cùng lớp, cũng chưa bao giờ có cơ hội được vui đùa như những cô bé kia. Cô chỉ có Khoa, như một bờ bến an toàn, và duy nhất.

Phía ngoài gian trưng bày, Khoa vẫn kiên nhẫn làm nhiệm vụ tư vấn cho những thiếu niên nhí nháu. Tự tin, niềm nở, thậm chí cả hài hước... Một Khoa hoàn toàn khác đang hiện hữu trước mặt Lâm. Điều này khiến Lâm dần hình thành suy nghĩ kì cục rằng, Khoa là một con tắc kè, luôn biến đổi bản thân phù hợp với hoàn cảnh mà cậu ta đang sống.

Còn Lâm, tiếc thay chỉ là một quả cà chua.

Tay Lâm nguệch ngoạc những đường vô nghĩa trên giấy...

- Xin lỗi... - Một giọng nữ cất lên.

Cây bút trên tay Lâm rơi xuống. Đó là khách quen của cửa hàng. Chị ta thường hay đặt mua những loại hoa hiếm với một món tiền công hậu hĩnh. Và nghe nói chị ta sống ở khu phố bên cạnh. Nhưng đó không phải những gì Lâm quan tâm...

Khuôn mặt tròn, đôi môi búp bê cong lên thành nụ cười duyên dáng, tròng mắt đen như hút vào cả thế giới... Lâm thấy gò má mình ửng đỏ.

- Mình đến để lấy hoa. – Người phụ nữ nói, chất giọng trong trẻo như âm thanh phát ra từ miệng của một đứa trẻ.

Lâm nhấc bó oải hương khỏi giá, cẩn thận bọc nó trong nhiều lớp giấy ni lông. Cô nghĩ làm vậy sẽ ngăn được thứ nước pha hóa chất thấm đẫm gốc của những cành hoa vô tình dính vào tay chị. Người phụ nữ đỡ lấy bó hoa từ tay Lâm, gật khẽ đầu tò ý cảm ơn. Cử động khẽ của đầu làm lọn tóc cứng dày tết chéo qua một bên vai xô qua một bên, chạm vào chiếc cổ mịn màng. Lâm nín thở, cố kìm nén cảm giác muốn được chạm vào làn da và những lọn tóc xôm xốp ấy.

Người phụ nữ cúi đầu, hít vào mùi hương thoang thoảng của bó oải hương tím, khẽ mỉm cười. Nụ cười mơ hồ hư ảo làm Lâm choáng váng. Có gì đó như,,,

- Cảm ơn bạn. – Người phụ nữ mỉm cười với Lâm.

- Vâng,,, Không có gì... thưa chị... -  Lâm bối rối. Tay cô mân mê cọng ruy băng ni lông cứng ngắc.

- À... Cô không phải xưng hô với tôi như vậy đâu... Có lẽ... – Cô gái phân vân. “Chúng ta có lẽ bằng tuổi nhau đấy. Tôi tên là Bách Hợp.”

- Tên một loại hoa... – Lâm vô tình thốt lên. Quả thật Bách Hợp có vẻ đẹp của một bông hoa kiêu hãnh. “Tôi tên là Hướng Dương... Nhưng cô có thể gọi tôi là Lâm...”

Chị khẽ cười. “Bách Hợp cũng không phải cái tên thật sự của tôi. Cô có thể gọi tôi là Lồng Đèn...”

Lâm phì cười.

Bách Hợp cũng cười. “Vậy là cô đã cười rồi đấy. Tôi nhận thấy, từ lần đầu tiên tôi gặp cô ở đây, cô chẳng bao giờ cười với tôi cả... Tôi đã nghĩ là cô ghét tôi lắm cơ... Một khách hàng với những đơn hàng phức tạp...”

- Không phải, không phải vậy... – Lâm xua tay. Hai gò mà cô nóng bừng. Không phải như vậy, chỉ là tôi... Tôi có một chút vấn đề với việc... nói thế nào nhỉ... Chỉ là tôi...”

Điện thoại của Bách Hợp rung lên. Cuộc đối thoại bị gián đoạn. Lâm tranh thủ lấy lại nhịp thở ổn định. Tim cô đập uỳnh uỳnh trong lồng ngực, làm Lâm thấy như nghẹt thở.

Bách Hợp kết thúc cuộc đàm thoại, quay về phía quầy thanh toán, nơi Lâm vẫn đang đứng chôn chân như một con bù nhìn gỗ.

- Tôi... – Lâm định tiếp tục cuộc trò chuyện dang dở.

- Đây là tiền thanh toán cho lần này và đặt trước cho lần sau. – Bách Hợp nói vội vã, trên gương mặt cô xuất hiện nét căng thẳng khó che giấu. “À, mà lúc nãy cô định nói gì với tôi ấy nhỉ?...”

- Không có gì... – Lâm cười, thấy lòng chùng xuống. Cô nhận tiền và mẩu giấy màu tím gấp vuông vức từ tay Bách Hợp. “Một tuần nữa chị có thể đến lấy hoa”,

Bách Hợp gật đầu tỏ ý chào rồi quay lưng tiến về phía cửa. Khoa cũng đã xong việc với nhóm nữ sinh, cất tiếng: “Chào chị, mong chị sớm quay trở lại Nim’s”.

Tối.

Lâm ngồi bần thần trên cái ghế gỗ ọp ẹp, áp bánh bao vào má, chậm rãi tận hưởng chút hơi ấm ít ỏi đang dần tan biến. Bên ngoài, Khoa vẫn đang cần mẫn lau chùi, quét dọn. Cậu ta là người duy nhất để tâm đến việc lau tấm kinh nặng trịch làm cửa ra vào, mỗi ngày. “Việc trang trí quyết định mọi thứ” – Khoa thường hay bói vậy khi Lâm phàn nàn việc cứ phải lau đi lau lại tấm kinh đó hàng ngày. Cách trả lời bằng trích dẫn của Khoa, Lâm nghi ngờ trong đó có cả sự phật ý nào đó. Rồi đây, khi Khoa đi rồi, thì có ai chịu bỏ thời gian ra lau dọn tấm kính đó không?

- Cậu lạnh à? – Khoa hỏi, tay đặt lên trán Lâm.

Lâm lười biếng lắc đầu. Cô bỏ cái bánh bao xuống, bước về phía quầy thu ngân, tìm mẩu giấy màu tím được gập làm tư vuông vức.

2. Cây bàng

Lâm rời cửa hàng vào lúc 6 giờ tối. Lại lững thững đi bộ dọc con đường Phan Đình Phùng rợp bóng cây. Không còn nắng. Những vòm cây sẫm lại, không khí pha chút se se lạnh. Trên nền trời màu xanh thẫm, những đàn chim bồ câu dáo dác bay về phía tháp chuông nhà thờ Cửa Bắc. Trong đầu Lâm âm vang những câu thơ xưa cũ của nhà thơ Phan Vũ. Cô bắt đầu nghĩ đến việc chọn len màu gì. Lâm muốn đan khăn len. Có lẽ một cái cho cô, và một cái cho Khoa.

Một người bán cây cảnh rong đi ngang qua Lâm. Khuôn mặt người đàn ông, và cả những cái cây mà ông ta đèo trên cái giá chở hàng đằng sau lưng đều nhuốm màu mệt mỏi. Lâm giật mình, vội vã đuổi theo xe hàng, trỏ vào một chậu cây nhỏ với những cành lá lòa xòa, lúc lỉu những chùm hoa màu trẳng hồng. Sau một ngày dài vật lộn với nắng, gió và bụi đường, những cánh hoa đã ngả màu úa, nhưng điều này Không làm Lâm bận tâm. Trả tiền cho người bán hàng xong xuôi, Lâm ôm chậu cây vào lòng, đi thật nhanh về nhà.

“Nhà” – theo cách gọi của Lâm, là một căn nhà thuê trên gác mái, bé tin hin với một ô cửa sổ bằng gỗ đã cong vênh, mà mỗi lần đóng nó lại, Lâm phải dùng hết sức bình sinh mà kéo. Vài lần đến tham quan “ngôi nhà thân thương” của Lâm, Khoa đã tìm cách sửa chữa ô cửa đó, nhưng mọi nỗ lực của anh xem ra đều vô ích. Cái cửa, cũng giống như bà chù nhà già nua, là một phần của những thứ cố xưa đang dần biến mất khỏi thành phố này. Một tuần, đều đặn vào ngày thứ ba, thứ năm và thứ bảy, mẹ của Lâm sẽ đến xem Lâm sống như thế nào trong cái ổ của mình. Bà tôn trọng cách sống của con gái mình, cũng như bất đắc dĩ đồng tình với mọi điều mà con gái bà lựa chọn.

Chậu hoa mới mua được Lâm trang trọng đặt bên bậu cửa sổ, cạnh những món đồ trang trí tạp nham mà Lâm tha lôi về từ đủ mọi phương trời. Đứng giữa đám hổ lốn gồm một con mèo bông khâu bằng những mụn vải nham nhở, một cái TARDIS bằng gỗ bong tróc tứ tung, một bức tượng sứ đã phai hết màu chen chúc với vài lọ thủy tinh đựng sao giấy, nến màu,... chậu hoa đèn lồng nhỏ tự nó đã tạo ra cho mình một sức quyến rũ riêng biệt.

Lâm kéo cái bàn ăn bằng gỗ thấp lè tè ra giữa phòng, đặt lên đó cái nồi bốc khói nghi ngút. Ngửi thấy mùi đồ ăn, con mèo già đủng đỉnh bò ra khỏi chỗ nằm ấm áp giữa những cái kệ thấp đầy chặt sách, trèo vào nằm trong lòng Lâm.

- Ngài càng ngày càng nặng đấy. – Lâm xốc nách con mèo, ước lượng xem dưới lớp lông kia, mỡ đã tích lại dày cỡ nào. Một trong những điều làm Lâm thoải mái khi dọn ra sống riêng chính là việc cô có thể tự do nuôi mèo mà không sợ làm bệnh hen của mẹ cô tái phát.

Kết thúc bữa tối vội vã của kẻ độc thân, Lâm cuộn tròn trong chăn, bắt đầu đọc những dòng đầu tiên của tập đề cương dày cả gang tay tóm tắt kiến thức môn Chủ nghĩa xã hội khoa học. Nhưng chỉ đến được dòng thứ ba của những định nghĩa rắc rối và tối nghĩa, Lâm quyết định quẳng tập đề cương sang một bên. Ngồi sửa lỗi chính tả cho quyển giáo trình này còn thoái mái hơn là học nó.

Lâm với tay lấy cái hộp giấy màu tím tren giá, mở ra. Bên trong đó là vô số những tờ giấy màu tím gấp làm tư vuông vức. Lâm thả vào đó mấu giấy của ngày hôm nay. Rồi đóng lại.

Cô đi ngủ với nụ cười nơ hồ của Bách Hợp.

Sáng.

Sau khi thông báo tuyển nhân viên được update lên page của cửa hàng, đúng như suy đoán của Khoa, có rất nhiều người đã đến xin việc. Và với ai cũng vậy, Khoa bắt họ làm một bản điều tra kĩ lưỡng. Anh muốn làm việc này thật chi tiết, tránh gây rắc rối cho Lâm sau này.

Khi Khoa đang phỏng vấn một anh chàng sinh viên năm thứ nhất tìm kiếm việc làm thêm thì Lâm đến. Bộ dạng của Lâm cho thấy cô vừa ngủ gật ít nhất là ba tiết trong ca học sáng. Mái tóc cắt ngắn rối nhẹ trên đầu, đôi mắt với hai quầng thâm “thời trang sương khói” tố cáo rõ ràng tội trạng của chủ nhân nó.

- Người mới à? – Lâm hỏi, nhìn về phía chàng sinh viên đang ngồi khép nép trên ghế. Một cái cau mày nhe của Lâm khi ánh mắt cô lướt qua bàn tay chàng ứng viên tội nghiệp.

Khoa ngay lập tức nhận ra vấn đề. Lâm không phải là một người tôn thờ sự sạch sẽ, nếu như không muốn nói cô có phần luộm thuộm. Nhưng cô gái này ghét cay ghét đắng những người nuôi móng tay dài, nhất là khi đó là một người đàn ông. Khoa khẽ gãi đầu. Anh sẽ phải bịa ra một lí do nào đó để từ chối chàng trai tội nghiệp này.

Cách đây vài năm, Lâm cũng đã từng thích một anh bán bóng bay nghệ thuật vì móng tay của anh ta được cắt tỉa rất cẩn thận. Ơn trời là mối quan hệ đó đã không tiến xa hơn một bộ bóng bay con khỉ đủ bảy màu và một bó hoa hồng bóng bay để kín một góc của Nim’s.

Lâm thay sang bộ đồ của cửa hàng, bắt đầu ngày làm việc của mình. Cô chậm rãi lựa chọn từ trên kệ vài cành hoa hồng vàng nở căng, vài cành cúc xanh, vài bó lá,... không quên liếc trộm ra bên ngoài vài cái, để đảm bảo rằng Khoa vẫn đang ở đó. Mấy ngày gần đây Lâm bắt đầu lo lắng với suy nghĩ rằng Khoa sắp không còn ở đây nữa. Và cậu ấy đang chuẩn bị cho sự ra đi của mình, từng chút, từng chút một.

- Gay thật... - Khoa gãi gãi cái bút bi xanh đỏ vào thái dương, nói vọng ra ngoài gian trưng bày của cửa hàng.

- Sao thế? - Lâm dừng tay, nhìn về phía Khoa.

- Chúng ta chưa tìm được nhân viên mới. - Khoa đáp, xoay về phía Lâm tờ giấy A4 với những cái tên bị gạch chi chít. "Có vẻ cậu hơi quá khắt khe với họ chăng?"

Ngày hôm qua, thêm ba người nữa không qua được vòng phỏng vấn ngặt nghèo của Lâm vì thể loại nhạc họ nghe theo Lâm là "thảm họa".

- Hoặc đơn giản hơn là tớ có thể vận hành cửa hàng một mình. - Lâm đáp, tránh cái nhìn của Khoa.

- Lâm! - Khoa gần như gắt lên. "Cậu biết là cậu KHÔNG THỂ".

- Thế thì dẹp quách cái cửa hàng này đi. Đằng nào thì nó cũng chỉ là "bài tập" mà bố cậu giao cho cậu thôi mà. - Lâm bất ngờ nổi sùng lên.

- Cả cậu và tớ đều biết Nim's có ý nghĩa như thế nào...

- Chỉ là với cậu thôi. - Lâm thả rơi cái kéo xuống đám lá dưới chân. Cô quẳng cái tạp dề qua một bên, vùng vằng với lấy cái túi trên giá rồi đi ra ngoài.

Lâm đi như chạy ra khỏi cửa hàng, cố giấu đi đôi mắt đỏ hoe. Cô không thể để Khoa biết lí do cô từ chối tất cả những người đến thử việc. Với cô, Nim's chỉ có thể là chính nó khi có Khoa. Lâm sợ cái cảm giác khi phải chia sẻ Nim's với một người khác, một "kẻ xâm lăng" nào đó thể chỗ của Khoa.

Lâm tha thẩn cả buổi chiều khắp các hàng sách cũ thân thuộc. Những người chủ cửa hàng đã quen với cô tới độ chỉ cần nhìn Lâm, họ đã biết ngay sẽ bán được loại sách gì. Lâm đi tới từng cửa hàng, đôi khi chỉ là để nhìn ngắm cái không khí bên trong đó, lướt tay qua những giá sách lèn chặt, sờ vào thứ giấy đã ngả, toả mùi hương ngai ngái dịu dàng trong một ngày đầu thu khô ráo. Cô cần một thứ gì đó để đánh lạc hướng bộ não sắp nổ tung của mình.

Trên đường về, Lâm bị lạc. Những điều kì quặc vẫn luôn xảy ra vào những lúc người ta ít nghi ngờ nhất. Cô chuyển sang dắt bộ, lững thững đi qua con phố nhỏ nhắn, với những hàng quán kiểu xưa im lìm. Những cửa hiệu may, hiệu thuốc với những nong thuốc tròn tròn nhuốm màu vàng hanh của nắng xen kẽ với những mảng tường bê tông cũ dài đầy rêu mốc. Đường không dài mà hẹp, đôi chỗ loà xoà những bóng cây vươn ra từ bên ngoài những khu nhà kín cổng im lìm. Đôi chỗ, giữa những mặt tiền nhà san sát, đột ngột xuất hiện một ngõ vào bé tin hin, cao và hẹp, vừa khít với dáng hình những người chủ sống trong nó. Một cây bàng lạc lõng mọc trên vỉa hè xi măng chật chội. Lâm suýt “Á” lên khi cô nhìn thấy, căn nhà có cây bàng mọc trước cửa ấy chính là một hiệu sách cũ – chính xác là một hiệu sách cô chưa bao giờ biết tên.

“Hiệu sách Cây Bàng” – cái bảng hiệu nhìn có vẻ mới, nhưng kiểu vẽ tay, font chữ và những mảng màu đơn sắc trên nền trắng lại cho thấy một vẻ cũ xưa hoài cổ. Trong chốc lát, Lâm đã nghĩ, hẳn là mình bị lạc vào limbo sau cú ngã xe lúc trước, cú ngã khiến vành xe của cô cong tớn, cái chân chống han gỉ gãy lìa. Lâm và chiếc xe của mình, giống như hai kẻ cô đơn đứng bên lề của xã hội, mà mỗi biến cố có thể dễ dàng chôn vùi chúng mãi mãi.

Lâm lúng túng dựng chiếc xe vào gốc cây bàng mảnh khảnh, vừa hoảng vừa xấu hổ khi chiếc xe lập tức ngã ra, kèm theo những âm thanh khó chịu. Lâm có cảm giác, cô và chiếc xe đạp màu xanh khốn khổ của mình vừa xé tan con phố vắng lặng.

Âm thanh làm một vài người khách trong hiệu sách nhìn ra. Lâm ngạc nhiên khi phần đông họ là những du khách nước ngoài. Một chàng trai, à không, cô gái, vội vã lách qua những người khách khổng lồ, chạy về phía Lâm. Một khách hàng dễ mên chăng?

“Tôi… tôi xin…” – Lâm lắp bắp.

Cô gái lạ gạt Lâm qua một bên, dựng lại cái xe. Một giây phân vân.

“Phía cuối đường có ông già từng làm nghề sửa xe. Ông ta ngồi với vài món đồ nghề ở một chỗ khá khuất, nên cô phải chú ý nhìn.” -  Cô ta đưa ra lời chỉ dẫn. Ngắn gọn. Giọng trầm, lạnh băng. Lâm ngửi thấy từ cơ thể cô gái một mùi hương quen thuộc. Quá đỗi quen thuộc với Lâm. Mỗi tuần, cô đều tỉ mẩn bọc bó hoa có mùi hương ấy trong ba lần giấy bóng kính để…

“Chủ cửa hàng là một ông lão gàn dở và say xỉn, vì thế tốt nhất là cô đừng đôi co với ông ta. Có lẽ vì sự trái tính của ông ta mà cửa hàng mới ra như vậy…”

Cô gái lạ có vẻ nhiều chuyện. Lâm khẽ chau mày. Theo chỉ dẫn, cô mang chiếc xe của mình đi sửa. Người đàn ông sửa chiếc xe với ba nhát đập bằng một viên gạch vỡ. “Cô nên mang cái chân chống đến một cửa hàng gò hàn nào đó. Chứ ở cái xó xỉnh này, chẳng có gì chữa được cái chết tiệt ấy.”  - Ông ta nói, hơi thở nồng mùi rượu dù thần trí gần như tỉnh táo.

“Cháu sẽ phải trả ông bao nhiêu tiền ạ?” – Lời cảnh báo lởn vởn trong đầu Lâm.

“Một trăm ngàn. Hoặc cháu có thể đến hiệu sách chỗ cây bàng và mua một cuốn sách nào đó.” – Ông già cười lớn. Nửa đùa nửa thật. “Hẳn con nhỏ Hân đã dẫn cô đến đây. Con bé thật tốt bụng, y hệt ông già gàn dở đã trồng cây bàng ấy…”

Lâm luống cuống dúi vào tay ông lão xấp tiền lẻ móc đại trong túi, rồi nửa sợ hãi, nửa hoang mang, vội vã leo lên xe và guồng chân phóng đi, mặc ông già điên khùng chìm trong một miền kí ức xa lắc lơ nào đấy.

Khi Lâm đi lướt qua hiệu sách Cây bàng, cô liếc nhìn vào bên trong. Tay lái cô loạng choạng, suýt lao lên vỉa hè. Cô gái với mùi hoa oải hương thoang thoảng ban nãy đang sắp lại những cuốn sách trên giá.

"A" - Sắc xanh tĩnh lặng (1)

1

Tôi guồng chân chạy. Phổi cạn sạch dưỡng khí. Từng nang phổi khô cháy kêu gào ôxi. Nhưng tôi vẫn chạy. Mải miết. Dường như với mỗi giây chậm trễ, tôi đang tiến gần hơn đến cái chết.

CHẾT.

Một âm thanh thật bình yên. Một động từ giải phóng tất cả những đớn đau và sợ hãi mà tôi phải chịu đựng. Không thể tin được, không lâu trước đây, tôi còn khao khát cuộc sống NÀY – cái cuộc sống mà mỗi giây qua đi đều là một lời tạ ơn cuộc sống.

Phía sau lưng tôi, thứ sinh vật kinh khủng lai giữa cá sấu và chó sói đang đuổi đến rất gần. Con quái thú có hàm răng khoẻ với những chiếc răng màu ngà dài và nhọn hoắt của loài sói, nhưng làn da lại thô nhám và ẩm ướt như thể loài cá sấu lưỡng cư. Những đặc điểm của hai loài khác biệt cùng tập hợp trên một cơ thể khiến con vật có một dáng vẻ gớm ghiếc. Tuy nhiên, ơn trời, khác với cái hình dạng vẫn mang dấu vết của loài cá sấu, con vật không hề biết bơi.

Đôi tai ù đặc của tôi không còn nghe thấy gì ngoài tiếng đập gấp gáp của quả tim trong lồng ngực. Tuy nhiên đôi mắt đã gần mờ của tôi vẫn nhìn thấy dải màu xám trắng vắt qua những búi cỏ cao. Một cú nhảy gấp gáp. Tôi lăn tròn trên chiếc bè tự chế, kết thúc một cách tuyệt đẹp cuộc đua nước rút của mình với sinh vật kia. Trên bờ sông lút cỏ, con vật ném vào tôi cái nhìn thù địch.

Nhưng giờ đây, khi bản thân đang dập dềnh giữa dòng nước, tôi không có lí do gì để sợ nó nữa. Cố gắng điều hoà cơ thể bằng những nhịp thở sâu, tôi thò tay vào chiếc túi đeo bên hông – một chiếc túi “xịn” so với tấm ga trải giường trước kia. Trong túi, vật hình hộp vẫn an toàn tuyệt đối. Tôi đã làm một cuộc hành trình dài đầy hiểm nguy chỉ vì nó, và thật vô nghĩa nếu nó bị huỷ hoại.

Dòng nước cứ lững lờ trôi, đẩy chiếc bè xuôi về hạ lưu. Qua vài khúc ngoặt nữa, con sông sẽ đi qua một cái eo nhỏ ăn sâu vào vách đá. Dòng chảy sẽ đánh dạt chiếc bè vào đó. Và chuyến thuỷ trình của tôi cũng đi đến hồi kết. Nhưng vào lúc này đây, tôi có quyền nghỉ ngơi chút đỉnh.

Bầu trời trên đầu tôi cao vòi vọi, màu xám xanh tĩnh lặng, thứ tĩnh lặng hoà trộn hoàn hảo với màu xanh lục bủa vây mặt đất. Đây là thế giới mà tôi bị bỏ lại, xanh tươi, đầy sức sống, nhưng không còn chào đón giống loài chúng tôi – những kẻ đã từng là niềm kiêu hãnh của hành tinh này.

Tôi về đến nơi trú ẩn an toàn khi trời vừa sập tối. “Nơi trú ẩn an toàn” – giống như tên gọi của nó, là một tàn tích còn sót lại sau Biến cố lớn – sự kiện đã khiến toàn bộ cư dân phải di cư khỏi hành tinh này. “Toàn bộ”, tức là những người còn sống sót và khoẻ mạnh. Phần còn lại, tôi không muốn nhắc đến họ, đôi lúc xuất hiện dọc hành trình của tôi, trong hình dạng những bộ xương bất động, hoặc tệ hơn thế.

Tôi kéo cánh cửa che kín lối ra vào, lần mò trong bóng tối trước khi  nhóm được lửa. Sau khi rời khỏi Căn phòng chắp vá, đây là mái ấm mới của tôi. Chỉ khác là giờ đây tôi hoàn toàn cô độc. Chiếc bồn tắm và ánh điện vàng ủng trong căn phòng ẩm thấp giờ hoá ra là thứ tiện nghi xa xỉ mà tôi vĩnh viễn đã đánh mất, cũng như đã đánh mất người bạn đồng hành của mình. Tuy nhiên, suy nghĩ về việc một ngày nào đó sẽ tìm lại được Z khiến tôi cảm thấy được an ủi rất nhiều.

Sau khi ra khỏi Căn phòng chắp vá, điều tuyệt diệu nhất tôi từng có được, chính là hi vọng được gặp lại Z.

Trong vòng hai tuần đầu từ khi ra khỏi nơi ở cũ, cơ thể, và cả tâm hồn tôi dường như rơi vào một trạng thái không cảm xúc. Mọi giác quan và xúc cảm của tôi đều tê liệt bởi nỗi cô đơn, bởi ham muốn được trò chuyện… và trên hết, là nỗi tuyệt vọng khi nghĩ rằng Z đã chết. Tôi tìm thấy túi đồ và những món vũ khí của Z rơi rớt không xa cách lối vào căn hầm kia. Tất cả đều nguyên vẹn, không có dấu hiện của một cuộc chiến khốc liệt, mà phần thua thuộc về chủ nhân những món đồ. Chúng nằm ở đó, được sắp xếp một cách ngay ngắn, bên cạnh đôi ủng mơ ước của tôi. Z sẽ đi được bao xa nếu bỏ lại những món đồ ấy, và trên hết, là đôi ủng kiểu nhà binh của cô?

Tôi đã đi tìm Z cho tới hết mùa đông năm ấy, vẫn ở trong Căn phòng chắp vá, như níu kéo một thứ hi vọng mong manh về sự trở lại không tưởng của chị. Cho tới mùa xuân sang năm, khi bên ngoài căn hầm, khung cảnh thay đổi đến chóng mặt, từ một màu xám tro vô sắc trở thành vô vàn sắc xanh rực rỡ. Nhưng cũng giống như mùa đông dài trước đó, không có một âm thanh nào lọt được đến đôi tai tôi. Thế giới mới là một tấm thảm xanh lục tĩnh lặng.

Hi vọng đến với tôi vào một ngày, khi lẫn lộn trong những ghi chép rất dài trong cuốn sổ nhật kí – có lẽ cuốn sổ được Z tìm thấy đâu đó giữa những cuộc phiêu lưu, tôi tìm thấy những dòng chữ nói về một thứ ánh sáng xanh rọi xuống từ trên trời, hút lấy những sinh vật sống bên trong nó. Vài trang bị xé bỏ. Và sau đó là nét chữ to cộ thân quen của Z. Nét chữ như… cố tình để tôi đọc được.

Phần Z viết không nhiều, có lẽ vì chị buộc phải ghi chép lại chúng khi nhận thấy nguy hiểm đã gần kề.

Một vài lời chỉ dẫn ngắn gọn, dẫn tôi đến một nơi lưu trữ, một thứ gì đó gọi là “Thư viện” nằm vắt qua một con sông xa về phía nam của căn hầm. Phần còn lại, Z nói về việc tia sáng xanh lại xuất hiện, và chị dường như đã bất lực trong việc chạy trốn nó…

Tôi đã tuân theo mọi chỉ dẫn của Z. Thời gian cứ thấm thoắt trôi đi, và giờ đây, tôi đã đi vừa đôi ủng kiểu nhà binh mà chị để lại. Tôi đã đi vừa đôi giầy mà tôi khao khát năm xưa.

Thứ tôi mang về ngày hôm nay từ thư viện ấy, là một chiếc hộp gỗ. Bên trong hộp là tập tài liệu chép tay của một người có tên Zerphy1123 – cái tên mà khi đọc lên, nó gợi cho tôi cảm giác thân thuộc, như thể đang phát âm cái tên của Z.

Tháo giày, chui vào trong chăn, nhấm nháp vài thứ quả hái lượm được trong vườn – khu vườn chính tay tôi gây dựng một năm về trước, tôi bắt đầu đọc những tài liệu kia.

                                          Photo credit to Laura Makabresku (https://www.facebook.com/makabresku.fairy.tales)

2

“Tôi là Zerphy1123, người chép sử. Tôi từ chối quyền di cư lên hành tinh Celestia và nhận nhiệm vụ ghi chép lại sự hồi phục của Tinh Cầu sau sự kiện Biến cố lớn đã làm biến đổi phần lớn hành tinh này”

.

.

.

.

Tinh Cầu, ngày thứ… sau Biến cố lớn.

Tôi tìm thấy một cái kén trôi dạt trên biển sông. Cái kén làm bằng kim loại và nhựa dẻo, đồng nghĩa với việc nó là sản phẩm nhân tạo. Không có thông tin tham khảo để xác định nguồn gốc cái kén. Tuy nhiên ban đầu nhận định, bên trong cái kén là một sinh vật sống. Tôi không phải người duy nhất tồn tại trên hành tinh này…”

Một cơn gió lạnh thổi qua khe hở giữa những đoạn dây leo ken dày trên cái trần nhà nát banh và mất mái, làm ngọn lửa nhóm giữa những phiến đá quây tròn nhảy múa dữ dội. Tôi bỏ rơi tập tài liệu, nín thờ, nắm lấy chiếc rìu dựng cạnh bên. Sự cô độc đồng nghĩa với cảnh giác cao độ trước bất kể động tĩnh nào, dù là nhỏ nhất. Tôi đã mạnh lên nhiều, nhưng không vì thế mà tôi an toàn.

Thời gian trôi đi. Không có dấu hiệu của nguy hiểm. Những thớ cơ căng cứng dần thả lỏng. Cơ thể tôi quay về trạng thái nghỉ. Lại nằm vật ra ghế - chiếc ghế dài đã bục chỉ, thủng lỗ chỗ, lòi cả lò xo ra ngoài, nhưng không vì thế mà bớt tiện nghi. Tôi cầm lấy tập tài liệu, đọc tiếp vài trang trước khi chìm vào giấc ngủ.

Đêm ấy, tôi có một giấc mơ kì lạ, về một khoảng không vô tận màu xanh đen, lấp lánh những hạt ánh sáng nhiều màu. Tôi đang nằm trong một cái kén, trôi dạt. Ở khoé mắt tôi, hình ảnh về một công trình đồ sộ hình trứng đang mờ nhạt dần… Tôi biết mình bị lưu đày, vĩnh viễn.

Bình minh đánh thức tôi bằng những tia nắng màu vàng chanh xuyên qua những kẽ hở trên trần nhà, xuyên qua khoảng không với những hạt bụi trắng lơ lửng, cuối cùng rơi xuống mí mắt tôi. Tôi khẽ cựa quậy. Chiếc ghế tuy là một món đồ tiện dụng, nhưng không phải vì thế nó không khiến những đầu ngón chân của tôi tê dại vào mỗi buổi sáng sớm. Nằm im trên giường cho tới khi những đầu ngón chân có lại cảm giác, tôi sửa soạn cho một cuộc hành trình mới.

Vẫn là những món đồ đã quá quen thuộc: chiếc rìu với phần lưỡi đã sứt mẻ đôi chỗ, túi đeo qua vai, những thứ vũ khí Z bỏ lại, chiếc khăn xanh làm từ ga trải giường – vật hoá ra vô cùng hữu dụng trong việc nguỵ trang giữa rừng, và đôi giày kiểu nhà binh của Z.

Công việc hôm nay không có gì nhiều. Đi lên khu rừng phía bắc. Một cuộc tản bộ và tìm kiếm những manh mối vô hình. Tôi cần những ví dụ trực quan cho những điều mình đã đọc được.

Theo những ghi chép của người có tên Zerphy, chiếc kén đã rơi xuống khu rừng ấy.

Vung tay kéo mạnh cánh cửa kim loại – cánh cửa mà giờ chỉ dùng một tay tôi cũng có thể đóng lại, tôi bước vào khu vườn của mình.

“Vườn” là một danh từ dùng để chỉ nơi mà con người trồng, chăm sóc và thu hoạch rau quả hay hoa màu. Cuốn sách của tôi nói như thế. Tôi đã mang về khu vườn của mình một vài bụi cây có màu sặc sỡ, sau khi gần như chắc chắn rằng chúng không nguy hiểm; một vài cây hoa, và những cái cây lớn hơn cho thứ quả ăn được. Một trong số chúng khá giống với hình vẽ quả đào trong sách. Vậy là tôi đã có khu vườn và một cây đào.

Tôi hái một vài trái đào trên cây, chúng chín mọng, thơm phức với lớp vỏ mịn màu hồng hồng xinh xắn. Bỏ chùm quả vào trong túi, tôi đã sẵn sàng để lên đường.

Giữa nơi tôi ở và khu rừng là một cánh đồng dương xỉ rộng lớn. Những cây dương xỉ cao ngang tầm thân tôi, với cành lá toả rộng, loà xoà. Giữa những bụi dương xỉ ấy là những chiếc lá non cuộn tròn với lớp lông mịn mọng nước. Hoàn toàn có thể ăn những chiếc lá non ấy thay cho uống nước, trừ việc mùi vị của chúng thật tệ hại. Tôi không nghĩ mình cần dùng đến cách tiếp nước ấy khi mà tôi có cả một biển sông ở bên cạnh. Cũng đã vài lần tôi bắt được cá từ dưới biển sông. Nhưng đó là chuyện hi hữu và dường như không cần thiết, bởi cơ thể tôi vẫn vận hành tốt khi nạp năng lượng từ những thứ quả trong vườn.

Sau khi băng qua cánh đồng dương xỉ vẫn còn ướt đẫm sương, tôi tiến vào khu rừng đã hiện ra trước mắt