Hàng cây bạch quả trong thành phố
Hạnh là người đã phát hiện ra những cây bạch quả ấy, qua tấm kính xước mờ của chiếc xe bus cọc cạch đang chạy bù giờ cho kịp về bến. Những cái cây ở đó, được đỡ bằng hệ thống khung gỗ, trên đoạn vỉa hè vừa được lát lại. Khẳng khiu và non nớt, nhưng chúng là những cây bạch quả ôn đới giữa mùa Hè nhễ nhại của một thành phố nhiệt đới.
“Hạnh thích những cây bạch quả à?” – Tôi hỏi, mồ hôi nhễ nhại, cùng cậu đi bộ ngược con phố trong cái nắng hè gắt gỏng, hướng về phía những cây bạch quả vừa thoáng nhìn thấy trên xe.
“Cũng không hẳn.” – Cậu khẽ nói giữa những nhịp thở gấp. “Tớ nhớ cảm giác khi đứng dưới vòm lá những cái cây ấy. Nhẹ nhõm, và hạnh phúc. Ấy nhìn bầu trời xanh ngắt qua vòm lá bạch quả vàng rực, chạm tay vào những chiếc lá rơi mà như đang trôi giữa không trung. Và cả…” – Hạnh trầm ngâm, rồi vụng về đưa tay quệt ngang những hạt nước vừa kịp trào ra nơi khoé mắt. Cậu bạn của tôi đang khóc. Tôi lôi được chiếc khăn mùi xoa nhăn nhúm khỏi chiếc ba lô đeo ngược trước ngực. Hạnh nhận chiếc khăn, tránh không nhìn thẳng vào tôi bằng đôi mắt hoe đỏ. Chúng tôi không nói với nhau thêm bất cứ điều gì cho tới khi đã ngồi yên vị trên chuyến xe bus tiếp theo.
Những ngày sau đó, Hạnh tuyệt nhiên không đề cập đến câu chuyện về những giọt nước mắt bên cây bạch quả. Còn tôi, sự thờ ơ cố hữu trước những bí mật của người khác khiến đứa con gái 15 tuổi nhanh chóng quên đi sự kiện bất thường ấy. Thế giới của chúng tôi vẫn là một khoảng giới hạn bắt đầu từ nhà, kết thúc ở trường học và ngược lại. Những cây bạch quả nằm trong vòng tròn an toàn ấy. Im lặng và chậm chạp, lớn lên.
…
“Hôm nay tụi mình được nghỉ! Cô giáo đưa mèo đi đẻ!” – Thằng bạn cùng lớp nhí nhố gần hư hét vào mặt tôi khi hai đứa suýt lao vào nhau ở đoạn ngoặt của cái cầu thang chật hẹp. Tôi vung tay toan đánh nó, nhưng thằng bạn đã né được, chạy sầm sập xuống cầu thang, cười nhăn nhở. Chỉ còn lại tôi chơ vơ, phân vân không biết mình nên quay về hay lên lớp ngồi chờ hai tiếng đồng hồ tới ca học tiếp theo. Rồi tôi nhận ra Hạnh đang đứng nhìn mình, từ bậc thang cao nhất.
Tôi ngước nhìn Hạnh. Cậu khẽ nghiêng người, giả bộ như đang quay vào lớp. Tôi hiểu ý nghĩa đằng sau cử chỉ ấy. Hạnh muốn tránh mặt tôi. Cậu ấy đã như vậy suốt nhiều ngày, bắt đầu từ buổi chiều bên cây bạch quả. Là cậu bạn đang sợ hãi tôi sẽ thương hại cậu, hay cậu vẫn chưa nghĩ ra xong xuôi lí do biện minh cho những hạt nước mắt? Nhưng tôi đâu có quan tâm đến những điều ấy. Tệ thật. Ngay cả tôi cũng không tìm được cách nói cho Hạnh hiểu những suy nghĩ ngổn ngang trong đầu mình.
“Đi xem phim không?” – Tôi hỏi, cảm thấy lời đề nghị của mình giống như lớp bọt và phòng trong chậu quần áo. Nhẹ tênh, vô nghĩa, chẳng mấy sẽ tan biến.
Nhưng Hạnh đã đáp lại tôi bằng tên một bộ phim vừa được công chiếu.
Chú bé đội mũ len đỏ
“Ô, cây bạch quả này!” – Tôi kéo tay Hạnh, trỏ vào tấm panel quảng cáo của một phòng triển lãm mới mở trên mặt tiền con phố lớn. Rạp chiếu phim ở ngay trước mặt, còn cách chúng tôi chỉ vài số nhà.
“Cậu muốn vào xem không?” – Tôi ướm hỏi. Hạnh ngần ngừ. Chỉ chờ có vậy, tôi kéo tuột Hạnh vào bên trong nhà triển lãm. Hai đứa đi qua một đoạn hành lang tối om, để rồi khoảnh khắc sau đó ngỡ ngàng tưởng như mình vừa bước qua cánh cửa thần kì để đến một chiều không gian khác.
Toàn bộ tường và sàn phòng triển lãm đã được sơn phủ một lớp màu da trời sáng. Giống như bầu trời một ngày mùa Thu hanh hao nắng. Màu vàng ấy khiến sắc vàng của những chiếc lá bạch quả lại càng bật lên rực rỡ. Không những say mê những chiếc lá bạch quả, vị chủ nhân buổi triển lãm này còn sở hữu những dây thần kinh thị giác thật đáng nể - tôi thầm nghĩ, mắt nheo lại vì chói gắt.
Phía bên kia căn phòng, Hạnh đang đứng nhìn chăm chú một bức tranh khổ lớn, choán hết nửa chiều rộng bức tường. Cậu bé con trong bức tranh đang ngước nhìn bằng đôi mắt to, hàng mi rậm và tròng mắt màu nâu sáng ánh hạnh phúc rực rỡ như mặt trời. Chú bé ấy đội một chiếc mũ len màu đỏ - kiểu mũ phi công với hai miếng đan che tai và những quả gù treo lủng lẳng, miệng cười toe toét. Đôi chiếc lá bạch quả còn mắc lại trên những nếp gấp của chiếc mũ, trên vai và rơi xung quanh chú như những vệt bokeh lấp lánh.
“Dễ thương cậu nhỉ?” – Tôi đến đứng bên cạnh cậu.
Hạnh giật mình quay sang nhìn tôi. Đôi mắt cậu đỏ hoe, ầng ậng nước. Cậu quay lưng vội vã bước về phía đoạn hành lang tối dẫn ra khỏi phòng triển lãm. Mất vài giây để tôi giật mình đuổi theo cậu. Trước khi bước qua tấm màn nhung màu đen, ánh mắt tôi dừng lại ở nhóm các bức tranh sơn dầu khổ 12x12 treo ngăn nắp thành bốn hàng và bốn cột trên bức tường phía đối diện. Tất cả đều hoạ lại chân dung một cậu bé, bị chia thành hai nửa theo đường chéo. Một nửa đen – trắng và nửa còn lại ngập trong sắc vàng. Cậu bé quay lưng về phía người xem ở bức tranh đầu tiên, và nhìn thẳng vào người xem ở bức cuối cùng. Không chỉ là chuyển động của cơ thể, 12 bức tranh còn ghi lại sự trưởng thành của cậu bé ấy. Khuôn mặt cậu bé ở bức tranh cuối cùng đang nhìn thẳng vào tôi, từa tựa cái nhìn của cậu bạn thân thiết.
…
Hạnh đã bỏ lại tôi ở đó và ra về trước. Chỉ kịp lấy cuốn catalogue triển lãm phát miễn phí trên bàn, hỏi người lễ tân cậu bạn đã đi theo hướng nào, tôi nhắm mắt đuổi theo Hạnh trên phố.
Tình bạn mới kịp hàn gắn giữa chúng tôi giống như một mối dây nối ẩu. Mới đấy còn khăng khít mà giờ lại trở nên lạnh nhạt. Cậu bạn tiếp tục chơi trò giữ khoảng cách khó chịu. Hạnh không tìm cách tránh mặt tôi như lúc trước, cậu vẫn chào hỏi, vẫn nói chuyện với tôi, vẫn đi với tôi… Nhưng sâu trong ánh mắt cậu, trong cách cậu lơ đãng đáp lại những câu hỏi của tôi, tôi cảm nhận rõ cậu đang cố giữ tôi tránh xa một điều gì đó. Đó là thế giới của riêng cậu, bí mật của riêng cậu. Tôi tôn trọng sự sở hữu riêng tư ấy. Nhưng tôi không thể buộc mình thờ ơ nhìn bí mật ấy làm Hạnh buồn khổ thêm được nữa.
Nói thì dễ, làm thì khó. Tôi nhanh chóng nhận ra mình không thể nào cứ đến trước mặt Hạnh, đập bàn và hỏi cậu đang găp phải chuyện gì. Trong cơn buồn khổ, tôi hoang mang tự hỏi, có phải tôi và cậu thực ra không thân thiết như tôi vẫn tưởng – ít nhất là về phía tôi, tôi không hề coi trọng cậu bạn lúc nào cũng điềm đạm ấy? Bởi nếu tôi trân trọng cậu, và cậu cảm nhận được từ tôi sự trân trọng ấy, thì Hạnh đâu phải giữ những bí mật của cậu cho riêng mình.
Cuộc gặp gỡ
Cuốn catalogue in trên giấy couche đã thành một ống giấy tròn xoe và âm ẩm mồ hôi trên tay tôi. Tim tôi đập dồn dập, dạ dày quặn thắt lại vì căng thẳng và lo lắng. Một năm trước thôi, lúc nhận kết quả thi tốt nghiệp cấp hai, tôi cũng chẳng hồi hộp đến mức này. Ở đầu bên kia của căn phòng, chỉ cách tôi vài bước chân, là Eun Haeng – tác giả của buổi triển lãm bạch quả hôm trước.
Người phụ nữ trạc ngoài ba mươi ấy bỗng khiến tôi sợ hãi. Tôi chỉ là một con nhóc vô danh, một chấm nhỏ xíu vô giá trị giữa khán phòng đầy chặt những nhà báo, nhiếp ảnh gia, hoạ sĩ, nhà điêu khắc, sinh viên mĩ thuật… đến chúc mừng và đưa tin về buổi workshop của người nữ họa sĩ Hàn Quốc gốc Việt nổi tiếng. Vậy mà con nhóc ấy – cũng chính là tôi, trong vài phút tới, sẽ tiến đến, tự xưng là phóng viên, và hỏi người phụ nữ ấy về chú bé đội mũ len đỏ trong bức ảnh cô đã chụp. “Mình hết hi vọng đến mức này rồi sao?” – Không ngày nào tôi không tự cười vào mặt mình vì kế hoạch này. Câu hỏi vô vọng, cuộc gặp gỡ vô vọng, tất cả chỉ vì hi vọng thấu hiểu được nỗi buồn của Hạnh.
Hít một hơi dài, tôi luống cuống bước về phía người phụ nữ. Cô Eun Haeng chỉ còn cách tôi một cây cột. Tim tôi đập mạnh hơn nữa, như thể nó sắp bung ra khỏi lồng ngực. Khoảng cách giữa chúng tôi chỉ còn là vài bước chân ngắn ngủi. Tôi mở miệng, toan cất tiếng gọi. Trong khoảnh khắc ấy, đôi mắt tôi bắt được một hình ảnh quen thuộc. Kế hoạch thay đổi. Tôi vội vã quay lưng, vừa đi vừa chạy.
Phía ngoài cùng đầu bên kia hàng ghế khách mời, Hạnh và bố cậu vừa đứng dậy. Trên tay Hạnh là một bó hoa hồng màu tro tím. Từ vị trí ngồi ở nơi xa nhất trong khán phòng của mình, và tật xấu lúc nào cũng đến muộn, tôi đã không nhận ra sự hiện diện của Hạnh. Nấp sau cây cột lớn, tôi cố lấy lại nhịp thở. Mất một lúc, tôi mới thò đầu khỏi cây cột, vừa kịp nhìn thấy cảnh cô Eun Haeng đang ôm chầm lấy cậu bạn tôi. Mái tóc dài của cô phủ kín cơ thể cậu. Hai cánh tay Hạnh chới với giữa không trung, rồi sau cùng, nó cùng khum lại, ôm lấy cơ thể côn Eun Haeng. Rồi cả bố của Hạnh cũng ôm lấy người phụ nữ. Ba người họ siết chặt lấy nhau.
Có khi nào đó là câu trả lời cho nỗi buồn của Hạnh? Mười năm trước, cậu và bố chuyển đến ở cạnh nhà tôi, trong ngôi nhà cấp bốn nhỏ xinh có giàn hoa giấy đủ màu trước cửa. Hạnh không có mẹ. Dù đó là đề tài bàn tán của tụi trẻ con tò mò, là thứ khiến Hạnh trở nên dị biệt, nhưng với tôi, đấy cũng chỉ là một trong số vô vàn những điều khác, như cuộc sống vốn dĩ đôi lúc vẫn phải như vậy. Nghĩ lại thì, nếu không vì tôi luôn thờ ơ với những bất thường như thế, chắc hẳn một chàng trai nhạy cảm như Hạnh sẽ chẳng bao giờ kết thân với tôi.
Phủi bụi bám khỏi hai đầu gối, tôi loạng choạng đứng dậy, men theo những tấm quảng cáo cao quá đầu người xếp dọc hai bên lối đi, len lén ra bên ngoài.
Dưới vòm cây bạch quả
Tôi lững thững đi bộ dọc phố. Chiếc xe bus thứ tư lao vụt qua trước mắt tôi. Nếu bước lên chiếc xe đầu tiên, có lẽ giờ tôi đã về đến nhà, và bà ngoại thì bắt đầu ca thán về buổi sáng cuối tuần đã bị phung phí. Nhưng lúc này đây, đó là điều cuối cùng tôi mong muốn trong đời.
Những cây bạch quả vẫn đứng chờ tôi ở đoạn vỉa hè quen thuộc. Hai cẳng chân tôi mỏi rã rời. Tôi ghé người ngồi xuống bồn cây ốp đá, đoạn cởi phăng đôi giày đang đi, thở hắt ra khi những đầu ngón chân cuối cùng cũng được duỗi thẳng. Tôi đã nghĩ nếu mình ăn mặc sao cho thật đứng đắn – bao gồm cả việc xỏ chân vào đôi giày búp bê màu đen cứng ngắc chật chội, thì nhìn tôi sẽ có vẻ thuyết phục hơn với cô Eun Haeng. Cuối cùng thì đều công cốc cả.
Điện thoại của tôi kêu lên khe khẽ. Tin nhắn của Hạnh:
“Tớ đã nhìn thấy cậu lúc cuối buổi workshop hôm nay.”
Tôi nhắn lại: “Tớ lộ liễu thế cơ hả?”
Một khoảng nghỉ ngắn. Những ngón tay tôi lướt đi trên bàn phím điện thoại cứng ngắc. “Cô Eun Haeng là mẹ cậu đúng không?”
Phải mất một lúc lâu sau, Hạnh mới nhắn tin trả lời: “Cậu đang ở đâu? Đợi tớ chút.”
“Tớ ổn mà!” – Tôi soạn tin nhắn trả lời, cảm nhận rõ ràng bản thân mình từ đầu đến chân không có chỗ nào ổn cả. Lần này Hạnh gọi thẳng cho tôi. Khẽ hít một hơi lấy tinh thần, tôi bắt máy.
“Đúng. Cô Eun Haeng ấy là mẹ tớ. Xin lỗi cậu!” – Chàng trai của tôi bắt đầu câu chuyện. “Bố mẹ tớ cưới nhau và sinh ra tớ khi cả hai đang đi du học. Ngôi nhà bố mẹ ở hồi đó có một cây bạch quả trồng trước hiên, nên tớ được đặt tên là Ngân Hạnh. Cậu biết đấy, nếu đặt tên con là Bạch Quả thì có hơi buồn cười. Bố mẹ tớ chia tay nhau năm tớ lên năm tuổi. Tớ về nước với bố, còn mẹ ở lại, quyết tâm theo đuổi giấc mơ lớn của mình. Tớ đoán họ chia tay nhau cũng vì bất đồng quan điểm trong chuyện ấy… Người lớn ấy mà… Mẹ tớ bảo khi tớ nhớ mẹ hãy nghĩ về cây bạch quả trước sân nhà năm nào, và khi mẹ nhớ tớ, mẹ cũng sẽ nghĩ về cái cây ấy. Buồn cười đúng không? Thế nên khi nhìn thấy những thứ trong buổi triển lãm ấy, tớ đã, nói thế nào nhỉ, gần như chết đi được vì hạnh phúc…”
“Thế nên cậu đã ăn mảnh hạnh phúc ấy đúng không?” – Tôi đáp, cố lấy giọng đanh đá.
“Không. Không phải, chỉ là…” – Một giây ngập ngừng ở phía bên kia, “tớ không muốn làm cậu buồn.”
Cơ thể tôi bị hẫng. Tất cả những cảm xúc này, những bí bức và mệt mỏi và chán nản từ sau khi rời khỏi buổi workshop, phải chăng tất cả cũng chỉ vì “điều ấy”?
“Tớ biết cậu chọn chơi với tớ vì tớ giống cậu. Ấy thế nên việc phát hiện ra tớ và mẹ đang ở cùng một thành phố, cùng nghĩ về nhau, và chúng tớ có thể sẽ lại là một gia đình, nó khiến tớ cảm giác có lỗi cũng nhiều y chang niềm vui và hạnh phúc vậy.”
Nếu Hạnh đang ở cạnh tôi, chắc chắn tôi sẽ cho cậu vài đập. Nhưng lúc này đây, qua điện thoại, tôi chỉ có thể khóc nấc lên. Vì ghen tị, tất nhiên rồi. Nhưng còn cả vì hạnh phúc nữa. Tôi hạnh phúc vì được Hạnh quan tâm đến những xúc cảm của mình, tôi hạnh phúc vì cậu không muốn làm tôi bị tổn thương… Tôi hạnh phúc vì cậu.
“Tớ… tớ đang rất… vui.” – Tôi khó khăn bộc bạch những suy nghĩ đang nhảy múa trong đầu mình. “Tớ đang rất hạnh phúc vì cậu cảm thấy hạnh phúc.”
“Xin lỗi vì đã không nói với cậu ngay từ đầu nhé!”
“Vì nó là một bí mật tuyệt vời, nên cậu được xí xoá!” – Tôi đáp. Tôi mỉm cười khi nghe thấy tiếng Hạnh ở phía đầu dây bên kia đang nói gì đó như thể “Cậu ấy không giận con nữa rồi”, và giọng cô Eun Haeng đáp lời “Chúc mừng con”. Nước mắt tôi lại cứ thế trào ra không kiểm soát nổi. Giá như tôi cũng có cơ hội được trải qua những điều tương tự như thế, giá mà bố mẹ tôi không chia tay, không xây dựng gia đình mới của riêng mình, không ở cách xa nhau – và cách xa tôi đến như thế. Tôi muốn được như Hạnh, nhưng đồng thời cũng tự hiểu điều kì diệu như thế sẽ chẳng bao giờ xảy ra với mình. Buồn thật đấy, nhưng biết làm sao được…
Ngước mắt lên nhìn, tôi thấy một mảnh bầu trời màu xam xám lẫn giữa những cành lá bạch quả màu xanh thẫm. Giờ mới là mùa hè, và những cái cây sẽ tiếp tục lớn lên. Rồi sẽ đến một lúc nào đó, tôi cũng sẽ được đứng cùng Hạnh dưới vòm lá bạch quả mùa Thu vàng óng lên dưới ánh mặt trời của thành phố này.
Suy nghĩ tươi sáng ấy cuối cùng cũng khiến tôi mỉm cười.
Phan Hải Anh.
