Captain America: Civil War - Không đúng, cũng chẳng sai!

Captain America: Civil War không phải một cuộc đối đầu về tư tưởng hay người tốt chống lại kẻ xấu. Nó là một cuộc xung đột giữa những kẻ cố chấp trong việc lựa chọn tha thứ hay báo thù.

1.      Các em bé sẽ có cách của riêng chúng để toả sáng.

Tự dưng lúc xem phim mình nhớ đến câu này. Đại để cũng nhặt nhạnh từ FB của một bà mẹ hai con. 

Thực sự là Civil War làm mình cười nhiều hơn bất cứ phim siêu anh hùng nào từng được làm cộp mác Marvel. Khoan hãy bàn đến vấn đề vốn đã được nhai đi nhai lại, mà các fanboy cũng lôi ra làm luận điểm cãi nhau chí choé – là một bộ phim siêu anh hùng ngầu lòi cần như thế nào, hãy bàn đến khía cạnh bản sắc và sự thưởng thức. Mình cũng chả thể quản được việc bạn cho rằng một bộ phim siêu anh hùng cần phải u ám, rằng giữa những người đàn ông và một cuộc chiến nghiêm túc thì không có chỗ cho bông đùa. Hay mình cũng chả thể quản được việc bạn cho rằng một bộ phim siêu anh hùng có chỗ cho những trò đùa chỉ là trò trẻ con. 

Whatever, mỗi người một tính.

Nhưng hãy nói đến bản sắc. Vâng, là B-Ả-N S-Ắ-C mà một hãng phim, hay một dòng phim cần có. Bản sắc là cái khiến nó trở nên khác biệt với những cái còn lại, hoặc đơn thuần, phân biệt các loại với nhau. Đây chính là “cách riêng để toả sáng” mà mình nói ở phía bên trên. Bạn có quyền “ngây ngất” trước phong cách u tối, nặng tâm lý – tôi cũng ngây ngất trước nó, nhưng không có nghĩa tôi cười khẩy vào những bộ phim có đôi chỗ diễn cảnh bông phèng. Tôi cũng yêu những bộ phim như thế lắm chứ. Tôi chỉ không thích những bộ phim mờ nhạt không phản ánh được điều gì – bắt đầu từ việc phản ánh tinh thần những người làm ra nó.

Mình thích Civil War, tất nhiên trừ sự thật là phần truyện trọn vẹn nhất, được thể hiện trôi chảy từ đầu đến cuối trong phim, đáng tiếc lại không phải mâu thuẫn ùm xèo của hai nhân vật chính, mà lại là phần truyện của Black Panter. Đây mới là ngôi sao trên đỉnh cây thông Giáng sinh, chứ không phải Steve Roger hay Tony Stark. Mình thích Civil War vì:

-          Các nhân vật phụ xuất hiện trong phim đều biểu hiện và hành động theo đúng tính cách của họ, mặc kệ việc câu chuyện đang bị lái đi theo hướng nào: Black Widow vẫn chơi trò sấp ngửa, Rhodey vẫn là người ái quốc, hay “khách mời danh dự” Lang và nhóc nhọ vẫn vào vai fanboy xoắn xuýt cả lại vì đột ngột được gặp cả rừng người nổi tiếng J)))) Dù hai “trưởng đoàn” có đột nhiên trở thành hai người đàn ông vô cùng khó hiểu để nắm bắt tâm lý cũng như hành động, thì dàn nhân vật phụ vẫn bảo toàn được bản sắc của chính họ. Và nó buồn cười phát khùng.

-          Các đầu mối sự kiện được dùng rất hiệu quả. Dù rằng cái đoạn băng (quác, năm 1991 Mẽo đã có CCTV giữa rừng rồi sao L((() hơi dễ đoán sau khi Tony xuất hiện và nói về vết thương tinh thần của anh ấy, nhưng cách sắp xếp tình huống đã tạo ra một dạng đối chiếu các sự kiện – để các nhân vật tự “xỏ chân vào đôi giày của đối phương”, để hiểu được tình huống mà họ gặp phải. Roger vì Bucky mà chống lại cả thể giới, thì Stark đã được nếm trải cảm giác khi bạn thân vì mình mà gặp nạn là như thế nào.

-          Nhân vật phản diện. Dù là nhân vật phản diện để lại rất nhiều khoảng hở không lời giải đáp về việc anh ta ở đâu, làm gì, lấy đâu ra lắm tiền (và cả kinh nghiệm) như vầy, nhưng anh ta dường như là ác nhân duy nhất từng xuất hiện trong vũ trụ Marvel có một background story xứng đáng được ghi nhận. Viết đến đây tự nhiên nhớ đến Gillian của IM3, nhưng thôi dẹp đi :<

Động cơ của Zemo (tên anh phản diện – vừa phải tra IMDb) không đến từ những âm mưu thôn tính thế giới của kẻ mạnh, anh ta không bị mờ mắt bởi quyền lực, mà bị bào mòn bởi nỗi đau. Một trong rất nhiều nạn nhân – phần “hao phí chấp nhận được” – hay phần còn lại của cụm từ “tất cả mọi người” trong câu nói của Steve. Zemo đại diện cho những người đáng lẽ ra sẽ không bao giờ xuất hiện trên màn ảnh, chúng ta sẽ không bao giờ biết đến họ, vì họ không đại diện cho “số đông” những người được cứu thoát và bảo vệ. Một nạn nhân với những chấn thương tâm lí, chỉ đơn giản là biến mất khỏi lịch sử, không còn gì để mất, không mưu cầu điều gì cho bản thân mình, cuối cùng lại là kẻ thành công nhất – huỷ diệt The Avengers.

Theo mình, đây mới là kẻ phản diệt mạnh nhất vũ trụ điện ảnh Marvel tính đến lúc này.

2.      Stark và Roger, ai nhạy cảm hơn với nỗi đau?

Một điều khá buồn cười, cay đắng thì đúng hơn, là Stark từ sau sự kiện trong The Avengers đã trở thành một dạng nhân vật khổ hạnh. Stark có những nỗi ám ảnh và sợ hãi đích đáng, nhưng duy nhất chỉ anh là người trải nghiệm được chúng – viễn cảnh cái chết của đội Avengers trong Ages of Ultron, rồi lời buộc tội của người mẹ mất con trong thang máy. Tất cả với Tony đều chí mạng, nhưng trớ trêu ở chỗ, anh là người duy nhất cảm nhận được, hay bị ám ảnh bởi áp lực của chúng đè nặng lên mình.

Thế nên mình mới tò mò về câu hỏi, giữa Stark và Roger, ai là người nhạy cảm hơn với nỗi đau. Trong Civil War, một cách đáng ngạc nhiên, Steve lại tỏ ra là con người, nói thế nào nhỉ, có phần máu lạnh. Anh nhận chính xác vai trò đáng lẽ ra là của tay tỉ phú phớt đời Tony. Civil War không chỉ là một cuộc nội chiến, nó còn là một cuộc tráo đổi vị trí giữa hai biểu tượng siêu anh hùng. Tony vốn là gã không sợ trời chả sợ đất, chẳng ai có thể bẻ cong cái tôi cao như núi, lại trở thành kẻ nhạy cảm quá mức với nỗi đau và ám ảnh tội lỗi; trong khi chàng Steve – biểu tượng của người anh hùng dân tộc, lại nói về cái chết của những thường dân như một phần không thể tránh khỏi.

Tuy nhiên mình lại nhìn nhận cái hiệp ước 117 quốc gia kia theo hướng một biên bản quy ước về sự chịu trách nhiệm – về những cái chết “không thể tránh khỏi”. Nếu chấp nhận kí vào hiệp ước đó, Avengers từ chỗ biệt đội báo thù, sẽ trở thành biệt đội đánh thuê. Stark bám víu vào đó như một nơi mà anh ta có thể, nói thế nào nhỉ, làm vơi bớt ám ảnh và trách nhiệm và tội lỗi mà những cái chết kia gây ra. Tổ chức muốn thế, và họ chịu trách nhiệm cho quyết định ấy. Còn Roger, anh đúng khi nói về Avengers như một tổ chức độc lập, và cần phải là một tổ chức độc lập. Đó là mô hình lí tưởng dành cho những người bảo vệ mà sức mạnh và quyền năng của họ không bị giới hạn bởi bất kì tổ chức hay quân đội nào. Nhưng nó cũng gần với hình mẫu của những kẻ độc tài.

Đoạn này mình tin theo lí luận của Black Widow. Còn đặt một tay lên vô lăng thì còn điều khiển được chiếc xe.

2.      Captain America đã chết.

Mình nhớ hồi trước khi phim ra mắt có một dòng ý kiến cho rằng Steve Roger sẽ chết và Bucky trở thành Captain mới.

Nhưng người thực sự đã chết, không phải Roger, mà là Captain America. Hay ít nhất, hình ảnh Captain America mà người dân có thể tin tưởng. Steve vẫn là một thủ lĩnh mà Avengers có thể tin cậy, nhưng anh đã không còn là người anh hùng ái quốc năm xưa. Anh đã vứt bỏ *spoiler* tấm khiên để chọn Bucky, cũng chính là vứt bỏ trách nhiệm mà người ta đã trao cho anh – hoặc lí tưởng của đời anh những thập kỉ trước đây. Mình thì nghĩ Steve đơn giản là không xứng đáng với cái khiên ấy, hay danh xưng Captain America nữa, ít nhất là trong giai đoạn này của cuộc hành trình. Và Stark xứng đáng được nhận nhiều hơn một bức thư đôi chục dòng kết thúc đại ý rằng “khi cần hãy gọi”.

Nếu cho mình quyền được chọn một kẻ phản diện thực sự trong Civil War, mình sẽ chọn Roger. Vì anh đã bỏ tấm khiên – bỏ danh xưng Captain America; vì anh đã “trả” lại cho Tony nhóm Avengers – một danh xưng giờ chỉ còn là vỏ rỗng, vì linh hồn của nó – các thành viên đã theo Steve đi ở ẩn cả. Steve trả cho Tony một “gia đình”, nhưng chính xác thứ anh ném lại cho Tony chỉ còn là một toà nhà.

Tự dưng lúc xem đến đoạn đấy, khi nhìn thấy Vision ngồi trước bàn cờ trống, hay Tony và Rhode (với một khung xương máy gợi nhớ kinh khủng đến Thiên thần bóng tối =)))))), trong đầu mình, đoạn nhạc của bài Empty Chair at Empty Tables trong Les Miserable đột ngột vang lên.

4.      Tất nhiên Steve cũng không phải người để đổ mọi lỗi lầm.

Nói như vậy, vì trong Civil War, Steve đã cho thấy một điều không hề thay đổi ở anh – điều làm anh xứng đáng với vị trí một người thủ lĩnh.

Đó là niềm tin sắt đá vào những người đồng đội của mình. Niềm tin ấy là thứ tồn tại không ổn định với Tony, cũng chính là nguyên nhân góp phần làm những ám ảnh của anh thêm trầm trọng. Niềm tin dẫn đến sự chia sẻ. Đấy chính là lí do chúng ra được chứng kiến một cảnh phim hài hước bậc nhất khi Steve gặp Sharon và trong xe, Sam cùng Bucky lập tức vào vai hai đứa bạn mất nết – chứng kiến cảnh bạn mình với một cô gái mà như thể đang dự một buổi chiếu bóng ngoài trời.

Steve đặt niềm tin vào Bucky khi cả thế giới quay lưng lại với Bucky. Và Steve đã không sai. Chỉ là trong phút chốc anh đã vào vai một người thiên vị - như bao người bình thường khác, bám chặt lấy thứ gần gũi hơn với mình. Với Bucky, anh còn là người duy nhất mà Bucky có thể sẻ chia những kí ức về thời đại của mình. Cái chết của Peggy cũng đóng góp rất nhiều vào tâm trạng bi luỵ này của Steve. Sự thiên vị nhất thời này, cùng với những suy nghĩ về việc bản thân có quyền đánh giá điều gì tốt, điều gì xấu cho một người khác đã khiến Steve phạm sai lầm với Tony. Một sai lầm không thể cứu vãn.

Anh Phan.

Cho những ngày chẳng có gì – Cho những buồn vui sẽ trở thành kỉ niệm

Cho những ngày chẳng có gì - Fuyu

Cuốn truyện ngắn thứ ba của tác giả Fuyu tiếp tục đưa người đọc đắm chìm vào thế giới mộng mơ của những trái tim đang lớn.

Cho những ngày chẳng có gì là cuốn sách viết dành tặng những tháng ngày mà buồn vui chỉ tồn tại đâu đây như  màn sương bảng lảng. Ta thấy mình trở nên thật biếng lười trong những ngày như thế, biếng lười tới độ, ta chẳng rõ mình đang buồn hay vui.

Ta biết mình không buồn, bởi trái tim và khối óc không bị đè nén bởi những xúc cảm tiêu cực, nhưng ta cũng biết mình không hẳn đang vui, vì cơ thể ta không cảm nhận được niềm hân hoan. Sự biếng lười ấy như một cú hích nhẹ, khiến ta tìm kiếm, đôi khi cả ngã nhào, vào những vùng cảm xúc thật nguyên sơ.

Có vụng dại, có những bẽ bàng, nhưng mãnh liệt và toàn vẹn. Đó là tình yêu tuổi học trò. Tình yêu ấy như một chấm màu cam rực rỡ. Ai cũng sẽ có có một chấm màu cam ấy trong đời, như một ngọn hải đăng bí mật. Để dù có thêm bao nhiêu năm tháng nữa qua đi, mỗi lần quay lưng lại, ta vẫn thấy chấm màu ấy đứng chờ, xinh đẹp và sáng rõ, dắt ta về với những cảm xúc ngọt ngào.

Chàng trai bí mật trải lòng mình lên những tờ giấy nhớ màu vàng, mong cô gái mà cậu thầm yêu một ngày kia sẽ thấu hiểu; cô gái với mái tóc vẫn ướt nước vội vã chạy đến bên chàng trai mà cô thầm yêu… hay như buổi chiều nọ, cô gái và chàng trai cùng dạo bước giữa làn nước xanh và những chú cá nhiệt đới sặc sỡ, lòng bâng khuâng hướng về nhau trong những cảm xúc không lời… Đó là những chấm màu cam trong kí ức của anh và cô, của những người đã từng là các cô cậu học trò bối rối tìm cách bộc lộ những xúc cảm giấu kín trong trái tim mình.

Thông điệp tình yêu dịu dàng ấy, đôi lúc được cất lên, đôi lúc chỉ được tìm thấy rất lâu sau đó, hoặc mãi mãi nằm yên trong trái tim cô cậu thiếu niên nhút nhát… Nhưng trên tất cả, chúng là những kí ức, và kỉ niệm vô giá, không thể bị quên lãng hay xóa nhòa, sẵn sàng sáng bừng lên một lần nữa vào những ngày chẳng có gì.

Đôi lúc, những ngày chẳng có gì ấy lại là bước đệm thật hoàn hảo, để cô gái kia hàn gắn những tổn thương và mất mát, để một chàng trai nhút nhát kia cất lời hồi đáp đến cô gái nhớ thương mình, hay để cho ai đó tìm lại nhau, được soi đường bởi ngọn hải đăng màu da cam rực rỡ.

Cho những ngày chẳng có gì, cho những buồn vui sẽ trở thành kỉ niệm, cho cả những thương yêu rồi đây sẽ được cất lên thành lời.

Anh Phan