[Tạp chí Sành điệu số tháng 11] SPECTRE: Di sản của Craig

Từ năm 2006 đến nay, Daniel Craig đã tham gia vào 4 phần phim về chàng điệp viên diêu hạng James Bond cũng như hàng loạt các sản phẩm ăn theo khác. Nhưng có lẽ giống người tiền nhiệm Pierce Brosnan, bốn phần phim đã là quá đủ với Craig khi mới đây, anh đánh tiếng với báo chí rằng sau “Spectre”, anh đã cạn kiệt ý tưởng cho Bond. 

Tạm gạt sang một bên những suy luận hay phỏng đoán về tương lai của 007 hay Daniel Craig, hãy cùng nhau nhìn nhận lại những dấu ấn mà nam diễn viên đã để lại khi anh sắm vai gã điệp viên đào hoa siêu hạng này.

1, Siêu điệp viên tuổi xế chiều

Xuyên suốt 23 bộ phim và 6 “phiên bản” James Bond, siêu điệp viên 007 luôn được “định nghĩa” là một người đàn ông đang ở tuổi sung mãn (ngoài 40 là một con số ước lượng thích hợp), lão luyện trong ngón nghề tình báo, chiến đấu trên thực địa và cả đánh cắp trái tim các quý cô. 

Nếu so sánh Daniel Craig với những cái tên đã gắn liền với nhân vật James Bond như Pierce Brosnan hay Sean Connery, anh dễ dàng bị đánh trượt bởi yếu tố ngoại hình. Người ta nói Daniel quá lùn, quá già, thậm chí… quá xấu để đảm đương được vai diễn này. Nhưng khán giả cứ mặc sức chê bai khi cố áp Daniel vào khuôn mẫu đã có sẵn, còn Daniel, anh tự tạo ra một Bond khác, vẫn “là James Bond”, nhưng được khai mở ở những khía cạnh tăm tối ít ai nhận ra.

Đó là một gã đàn ông với khuôn mặt lầm lì, nhưng đôi mắt màu xanh lơ buồn bã luôn rực lửa. Trái tim gã là một vùng đất hoang chìm trong sương mù – nơi mà nỗi cô đơn và bóng đen quá khứ luôn ngự trị, làm khô héo bất kì hạt mầm hạnh phúc nào toan bám rễ đâm chồi. Gã là một người đàn ông cô độc trưởng thành từ một đứa trẻ bị buộc phải chịu đựng quá nhiều nỗi đau. Gã là Bond – James Bond. Với mọi người, gã là một siêu điệp viên, nhưng với bản thân mình, gã chỉ còn là một người đàn ông rệu rã.

Hình ảnh James Bond mà Daniel Craig xây dựng trong bốn phần phim, đặc biệt trong Skyfall và Spectre vô cùng lạ lẫm. Nhiều người sẽ thất vọng, nhưng đây là lần hiếm hoi ta có cơ hội được nhìn sâu vào tâm hồn nhân vật mà mình ngưỡng mộ, để thấy được rằng hoá ra gã điệp viên siêu phàm, kẻ luôn chiến thắng mọi kẻ thù nguy hiểm kia, khi đối mặt với thời gian, với nỗi đau, và với cả quá khứ huy hoàng đã bỏ gã lại, cũng trở nên đáng thương như bao người bình thường khác. 

Daniel Craig, hay James Bond, tự “đưa tang” chính mình trong suốt bốn phần phim bằng vô vàn những bóng ma trở về từ quá khứ, bằng những cái chết gián tiếp giết đi một phần con người anh, bằng những kẻ thù luôn biết cách tấn công anh bằng những đòn tâm lý hiểm độc nhất. Một phiên bản James Bond cô độc và u tối giúp Daniel Craig tự đánh dấu mình trong lịch sử hơn 50 năm của dòng phim. 

2. “Một nhẫn chúa thống trị tất cả…”*

Trong Spectre, Bond dấn thân vào cuộc truy tìm tung tích một kẻ lạ mặt theo di nguyện của M. Cuộc truy lùng này dẫn anh đến chỗ sa chân vào tổ chức tên Spectre với dấu hiệu nhận biết là chiếc nhẫn khắc hình bạch tuộc. Chiếc nhẫn này cũng chính là vật chứng bất hạnh buộc anh phải xới tung quá khứ đau buồn còn chưa kịp chôn sâu đóng chặt từ tử địa Skyfall.

Tạo nên tính liên kết về cốt truyện hay nhân vật giữa các phần phim đang là một xu hướng thịnh hành. Nhưng thay vì khiến từng phần phim một liên kết với nhau theo chuỗi mắt xích, bốn phần phim về 007 trong giai đoạn của Daniel Craig lại tung ra trước ba “quân cờ” đơn lẻ, ba kẻ phản diện dường như không có liên hệ gì đặc biệt với nhau. Sự xuất hiện của những kẻ ấy chỉ có giá trị khi “trùm cuối” xuất hiện và kết nối tất cả, như những chiếc chân đơn lẻ nối liền với cơ thể phía trên nó. Đây  là lúc con bạch tuộc thành hình và siết chặt con mồi của nó lần cuối cùng. Và con mồi ấy chính là James Bond. 

Sự phân bổ về mặt ý tưởng này của Spectre cũng như ba phần trước đó gồm Casino Royale, Quantum Solace và Skyfall sẽ giữ được sự hào hứng của khán giả tới những phút cuối cùng. Nhưng mặt khác, sự gọn ghẽ đến kì lạ này cũng là lời tiên đoán một chương nữa trong lịch sử rất dài mà Ian Fleming là người chắp bút của James Bond sắp khép lại cùng với ngọn lửa nhiệt huyết dành cho nhân vật của Daniel Craig đã lụi tàn. 

Nhưng ít nhất, giống như Christian Bale đã làm với nhân vật Bruce Wayne trong Batman trilogy, Daniel đã hoàn thành trọn vẹn một chặng đường cùng nhân vật của mình, với mở đầu và kết thúc tạm cho là trọn vẹn. 

3. Và một chương chưa từng có trong cuộc đời James Bond

Đó là chương truyện nên được đặt theo tên tác phẩm lừng danh của Ernest Hermingway với tên gọi “Giã từ vũ khí”. Đây là chương đầu tiên, và duy nhất trong suốt bốn phần phim viết về tương lai, mở ra bằng cảnh James Bond và Bond girl cùng ngồi bên nhau trên băng ghế trước chiếc xe hơi được Q phục chế lại từ chiếc xe “chỉ còn vô lăng”, dấn thân vào một cuộc phiêu lưu mới, không thể đoán trước, không giống bất cứ điều gì từng xảy ra trước đây trong cuộc đời họ. 

Nhưng điều thú vị nhất của chương mới này là gì? Là cuối cùng trong bốn phần phim dài đằng đẵng, đã có một Bond girl thoát kiếp bạc mệnh, là cuối cùng James Bond đã rũ được bóng ma quá khứ khỏi đôi vai, hay sự hào hoa và liều lĩnh vẫn chảy trong Bond ngay cả khi anh đã sẵn sàng bỏ lại sau lưng tất cả? Đó là một câu hỏi nhiều lựa chọn, nhưng phương án thứ ba cũng không phải lựa chọn quá tệ để bắt đầu một chương mới trong cuộc đời.

Anh Phan.

*trích thơ từ “Chúa Nhẫn”

[Dịch] Fearless - Cornelia Funke (Chương 2)

 

Chương I - CHỜ ĐỢI 

Chương II -  THẾ GIỚI NGƯỢC

Phòng đấu giá nằm ở tầng thứ 13. Tường ốp gỗ, mười hai hàng ghế, một người đàn ông đứng ở ngưỡng cửa tích vào tên của Jacob trong một bản danh sách rất dài với một nụ cười lơ đãng. Jacob nhận cuốn catalogue người đàn ông đưa mình và dừng lại ở một vị trí gần cửa sổ. Phía bên ngoài, những khối nhà đan xen vào nhau như cánh rừng rậm rạp, xa khỏi những toà nhà ấy, giống như những mặt gương sóng sánh, là hồ Lớn. Anh mới từ New York đặt chân đến Chicago vào buổi sáng hôm ấy, một khoảng cách đáng kể sẽ tốn đến một tuần di chuyển bằng xe ngựa. Bên dưới anh, ánh mặt trời phản chiếu lấp lánh từ muôn vạn những ô kính cửa và mái nhà mạ kim loại. Nếu xét về vẻ đẹp, thì thế giới này sẽ dễ dàng cạnh tranh với một thế giới khác bên kia mặt gương, và Jacob ngay lập tức thấy nhớ nhà.

Anh ngồi xuống một cái ghế và bắt đầu quan sát những khuôn mặt xung quanh. Rất nhiều trong số đó gợi cho anh cảm giác thân thuộc: người định giá đồ cổ, người quản lý viện bảo tàng, nhà sưu tầm các tác phẩm nghệ thuật. Cũng giống như anh, họ đều là những kẻ săn kho báu, ngay cả khi những kho báu của thế giới này không chứa đựng ma thuật giúp họ sống trường sinh hay trẻ đẹp.

Cái chai, vật mà Jacob theo dấu tới tận căn phòng này, được liệt kê trong cuốn catalogue vật phẩm đấu giá, kẹt giữa một chiếc ấm pha trà Trung Hoa và chiếc trống lắc bằng bạc từng thuộc quyền sở hữu của con trai một vị vua Anh quốc. Đứng giữa những món đồ khác, cái chai chỉ giống như một vật vô thưởng vô phạt, điều này khiến Jacob dấy lên hi vọng nó sẽ không lọt vào con mắt của bất kì một người đưa giá nào khác. Nước thuỷ tinh sẫm màu của cái chai được bảo vệ bởi một chiếc túi da có vẻ được may thủ công, cổ chai được niêm phong bằng sáp.

CHAI CỔ CÓ NGUỒN GỐC TỪ SCANDINAVIAN, ĐẦU THẾ KỈ THỨ 13 – đó là những gì người ta đã mô tả bên dưới bức ảnh chụp cái chai trong cuốn catalogue. Chính xác từng từ với phần giới thiệu của Jacob khi anh bán chiếc bình này cho một người thu mua cổ vật ở Luân Đôn. Ngày đó, anh chỉ việc bán chiếc bình đi là một ý hay để giải phóng chiếc bình và thứ mà nó đang giam giữ. Ở phía bên kia của chiếc gương, trả tự do cho thứ ở trong chiếc bình là một việc nguy hiểm chết người, nhưng ở thế giới này, cái chai chỉ là cái một cái chai vô hại chứa không khí, và vị thần kia không khác gì một đám không khí vô định hình nằm giữa lớp vỏ thuỷ tinh nâu sẫm.

Cái chai đã qua tay rất nhiều vị chủ nhân từ khi Jacob đem bán nó. Phải mất gần một tháng anh mới lần ra được tung tích của nó – anh không còn nhiều thời gian để phung phí. Trái táo trị thương, suối Trường Xuân… anh đã tiêu tốn nhiều tháng trời để tìm kiếm những mục tiêu không khả dụng. Cái chết vẫn đang đè nặng lồng ngực anh. Đã đến lúc anh phải thử một phương pháp mạo hiểm.

Vết sẹo hình bướm ma phía trên trái tim anh, ngày qua ngày càng thêm đậm nét – đó là sự trừng phạt của Hắc Tiên dành cho những kẻ dám thốt ra tên nàng. Em gái của Hắc Tiên đã thì thầm vào tai Jacob tên của chị gái mình giữa những chiếc hôn. Chưa có người đàn ông nào phải chịu sự hành quyết dịu dàng hơn thế. Bị bội tình. Đường viền màu đen tạo thành hình con bướm ma là gợi nhắc đến tội ác đã gây ra cái chết của anh.

Người thu mua đồ cổ đã được Jacob bán cho một chiếc bình thuỷ tinh được tiên chế tác nhiều năm về trước mỉm cười với anh từ hàng ghế đầu tiên (Cô ta đã đổi lấy nó bằng pha lê Ba Tư). Jacob đã mang rất nhiều báu vật qua tấm gương, bán lấy tiền chi trả học phí cho Will hay trả tiền khám bệnh cho mẹ. Tất nhiên, không một khách hàng nào của anh mảy may nghi ngờ việc anh bán cho họ món đồ từ thế giới khác.

Jacob liếc đồng hồ và bồn chồn nhìn về phía người điều khiển cuộc đấu giá. Bỏ qua món đồ đó đi! Thời gian của anh đang cạn. Anh thậm chí còn không biết mình còn trong tay bao nhiêu thời gian. Nửa năm, có lẽ ít hơn…

Cái ấm trà hoàng gia được bán với một mức giá cao đến kì cục, nhưng, đúng như Jacob mong đợi, cái chai không tạo được hứng thú cho những người trả giá khi nó được bày trên bàn. Jacob gần như chắc chắn anh sẽ là người ra giá duy nhất, cho tới khi một cánh tay đột ngột giơ lên cách sau anh vài dãy ghế ngồi.

Người ra giá còn lại có dáng vẻ nhỏ thó của một đứa trẻ. Số kim cương trên những ngón tay ngắn của gã chắc chắn đáng giá hơn tất cả những món đồ được đem đấu giá hôm nay cộng lại. Máu tóc ngắn của gã ta đen kịt như lông quạ, thế nhưng trái ngược với mái tóc trẻ trung lại là khuôn mặt già nua cằn cỗi. Và nụ cười mà gã ném cho Jacob ngầm ý gã ta biết rất nhiều.

Vô ích thôi!

Jacob đã bán được một vốc đầy tiền xu bằng vàng để chuẩn bị cho buổi đấu giá này. Những cuộn chi phiếu anh thu về từ đống xu ấy có vẻ như nhiều hơn rất nhiều so với những gì anh tưởng tượng. Ban đầu, Jacob không dự định tiêu nhiều tiền đến như vậy cho cái chai. Thế nhưng mỗi khi anh nâng mức giá lên, thì người lạ mặt cũng lặp lại hành đồng tương tự, và Jacob cảm thấy tim mình đập những nhịp giận dữ hơn theo mỗi con số mà người điều khiển cuộc đấu giá đưa ra. Một đợt sóng xì xào dâng lên khắp căn phòng khi giá của chai đã đạt đến một con số tương đương với giá của cái bình trà hoàng gia lúc trước. Thêm một người ra giá nữa tham gia vào cuộc chạy đua, không giúp được gì nhiều ngoài việc khiến giá bán chiếc lọ vọt lên cao hơn lúc trước.

Bỏ cuộc đi, Jacob!

Rồi sao nữa? Anh không có bất kì manh mối gì về thứ mình đang kiếm tìm, ngay cả việc nó đang nằm ở thế giới này, hay vẫn còn lưu lạc ở thế giới bên kia. Những ngón tay Jacob vô thức tìm kiếm chiếc khăn mùi soa bằng vàng nhét trong túi. Nhưng ở đây, ma thuật của chiếc khăn hoàn toàn vô hiệu, cũng giống như sức mạnh của sinh vật bị nhốt trong cái chai kia. Mặc kệ đi, Jacob. Ngay khi họ nhận ra mày không đủ khả năng chi trả cho món đồ, thì mày đã cao chạy xa bay về phía bên kia tấm gương rồi.

Cánh tay Jacob lại giơ lên một lần nữa, dù cái giá mà người điều khiển cuộc đấu giá đưa ra làm dạ dày anh quặn lên. Một cái giá trên trời, ngay cả khi nó dùng để đổi lấy tính mạng của chính anh. Jacob liếc mắt về phía đối thủ của mình. Đôi mắt đáp trả ánh nhìn của anh có màu lá cây, như nền cỏ mới cắt. Gã đàn ông nhỏ thó đưa tay chỉnh lại cà vạt và tặng Jacob thêm một nụ cười, và bàn tay đầy nhẫn của hắn hạ xuống.

Chiếc búa của người điều khiển cuộc đấu giá nện xuống, và Jacob cảm thấy cơn chóng mặt hoà cùng cảm giác nhẹ nhõm phần nào khi anh lách qua lối đi giữa những hàng ghế. Một nhà sưu tập ngồi ở hàng ghế đầu tiên đã trả mười ngàn đô la cho cái trống lắc bằng bạc. Một kho báu, ở cả hai phía của chiếc gương.

Nhân viên thu ngân đang toát mồ hôi đầm đìa bên trong chiếc áo khoác màu đen, và khuôn mặt xanh xao của cô nàng thì rõ ràng trắng bệch những phấn.

Jacob tặng người thu ngân một nụ cười chiến thắng mãn nguyện khi anh đẩy chồng tiền về phía cô. “Tôi hi vọng đây sẽ là một khoản ứng trước được chấp nhận?”

Anh bỏ thêm ba đồng vàng – một khoản lót tay phổ biến ở thế giới bên này. Hầu hết những người đấu giá thường cho anh là mù dở khi không hề biết giá trị của những đồng tiền cổ này, và anh luôn luôn phải chuẩn bị sẵn những câu chuyện ngớ ngẩn để lấp liếm mỗi khi người ta gặng hỏi anh về bức chân dung đúc trên mặt đồng tiền. Nhân viên thu ngân ướt đẫm mồ hôi, dù gì đi nữa, nhìn ba đồng tiền với vẻ nghi ngờ rồi cất tiếng gọi một người nhân viên điều khiển cuộc đấu giá.

Cái bình đang ở cách anh hai bước chân, hoàn toàn không được bảo vệ, cũng với những món hàng đã được bán khác. Ngay cả từ khoảng cách này, lớp thuỷ tinh mờ vẫn không hé lộ gì nhiều về sinh vật đang bị nhốt bên trong. Jacob cảm thấy một chút ham muốn nắm lấy cái bình, mặc cho những người lính gác đang đứng hai bên cửa. Nhưng một tiếng ho khẽ đã xen vào dòng duy nghĩ liều lĩnh kia.

“Những đồng tiền đúc khá thú vị,… ngài… Xin lỗi, tên ngài là gì?”

Đôi mắt màu lá cây. Đối thủ trong cuộc đấu giá ban nãy của Jacob chạm vào vai anh. Tai bên trái của gã có đeo một viên hồng ngọc nhỏ.

“Reckless. Jacob Reckless.”

“Ồ, vâng.” – Người lạ mặt thò tay vào bên trong chiếc áo khoác cắt may vừa vặn, đoạn nhìn người điều khiển cuộc đấu giá với một nụ cười. “Tôi sẽ bảo đảm cho ông Reckless đây”, gã ta nói, đưa cho Jacob một tấm thẻ. Giọng người đàn ông nghe khô khan và thoáng chút ngữ điệu mà Jacob không thể nhận ra nó thuộc vùng miền nào.

Người điều khiển cuộc đấu giá gật đầu một cách cung kính.

“Sẽ theo ý ngài, ngài Earlking.” Rồi ông ta nhìn Jacob: “Ngài muốn chiếc bình được chuyển đến đâu?”

“Tôi sẽ trực tiếp mang đi ngay bây giờ!”

“Tất nhiên rồi”, Earlking mỉm cười. “Nó đã ở nhầm chỗ quá lâu rồi đúng không?”

Trước khi Jacob kịp trả lời, gã đàn ông nhỏ thó đã gật đầu nhanh chóng: “Xin hãy gửi lời hỏi thăm của tôi tới em trai anh”. “Tôi biết cậu ấy cũng như mẹ anh khá rõ.” Cùng với đó, gã quay người và biến mất giữa đám đông những người quần là áo lượt.

Jacob nhìn tấm thẻ trên tay. NOREBO JOHANN EARLKING. Và không gì cả.

Người điều khiển cuộc đấu giá trao vào tay anh chiếc bình.  

(Còn tiếp)